توسعه تجارت خارجی کشور، نیازمند تقویت اقتصاد رقابت‌پذیر و توجه به برندسازی است
رئیس کمیسیون تجارت اتاق خراسان رضوی در وبینار تقویت همکاری های تجاری ایران و تاجیکستان مطرح کرد:
توسعه تجارت خارجی کشور، نیازمند تقویت اقتصاد رقابت‌پذیر و توجه به برندسازی است
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی گفت: توسعه تجارت خارجی کشور، نیازمند داشتن اقتصادی رقابت‌پذیر است. اقتصادی که توان رقابت دارد و در آن به اصل برندسازی و حمایت از ایجاد و تقویت برندها، کمک شده است.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ «محمدحسین روشنک» در وبینار تقویت همکاری های تجاری ایران و تاجیکستان که در محل نمایشگاه بین المللی مشهد برگزار شد، عنوان کرد: توسعه تعاملات اقتصادی در گرو توجه به پاره‌ای از الزامات تجارت خارجی است. اولین مسئله مهم برای کسب توفیق در عرصه مذکور، داشتن اقتصادی است که توان رقابت داشته باشد و در بازارهای بین المللی عرضه اندام کند.
او مصداق این موضوع را در مورد اقتصاد چین دانست و عنوان کرد: توان رقابت پذیری بالای این کشور، امروز باعث شده تا چین بر عمده بازارهای جهانی چیره شود و در عرصه تجارت خارجی، تحولی بزرگ را به نفع اقتصاد خود رقم بزند.
رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان متذکر شد: تولید صادرات محور نیز از موضوعات مهم و مولفه‌های ضروری دیگر برای کمک به توسعه این بخش است. از این میان باید به مسئله پُراهمیت برندسازی هم توجه شود که یکی دیگر از اصول تعالی در بخش تجارت خارجی به شمار می آید.
وی توضیح داد: منشا عمده مشکلات تجاری ما با کشورهای هدف این است که محصولات صادراتی از ایران، برند منحصر به‌خود را ندارد و صادرکننده نیز صاحب یک برند مختص به خود نیست. طبیعتا بازار هدف محصولی که شناخته شده باشد و اصالت آن به اعتبار برندش مورد تایبد قرار گرفته باشد را می پسندد. بحث دیگر، وجود یک ظرفیت مستقل در مدیریت تجارت خارجی است که برای استحکام بحث تجارت خارجی لازم و ضروری می نماید. سازمان صنعت، معدن و تجارت در حد توان خود برای مدیریت تجارت خارجی تلاش می‌کند اما به دلیل وظایف و دیگر مسئولیت‌هایی که دارد، قادر به تمرکز ویژه بر عرصه تجارت خارجی نیست و پیشنهاد می‌شود تا یک سازمان مستقل برای مدیریت این بخش شکل بگیرد و توان بخش خصوصی برای این راهبری به کار گرفته شود.
روشنک، سفارت‌خانه‌های ایران را یک پتانسیل محوری برای پیشبرد امور اقتصادی کشور دانست و بیان کرد: سفرا و رایزنان کشورمان باید تمرکز ویژه‌ای بر مسائل اقتصادی داشته باشند و همراهی آن ها در این حوزه می تواند بسیار راهگشا واقع شود. سفیران باید پشتوانه محکمی برای بازرگانان ایرانی در خارج از کشور باشند و این اتفاق نقش بسیار مطلوبی در رونق فعالیت‌های وارداتی و صادراتی کشور خواهد داشت. به هر رو، دیپلماسی تجاری و اقتصادی نیز نقش مهمی در تجارت خارجی دارد.
رئیس کمیسیون تجارت اتاق مشهد با انتقاد از مشکلات و معضلات موجود در عرصه حمل‌ونقل تجاری متذکر شد: ممنوعیت واردات ناوگان حمل، مانع بزرگی برای پیشرفت و تقویت این حوزه به شمار می آید. توامان باید به تقویت زیرساخت‌ها نیز توجه شود. کشورمان در حوزه تجارت، ترانزیت و تعاملات اقتصادی بین المللی ظرفیت زیادی دارد که گاها معطل فراهم نبودن زیرساخت ها می مانند.
وی تاکید کرد: یکی از روش‌های تقویت و تشویق بازرگانان به فعالیت بیشتر در عرصه های بین المللی، برگزاری نمایشگاه‌ها است اما هزینه ها و نرخ ارز در این حوزه محدودیت هایی را برای فعالان اقتصادی رقم زده است. درخواستی که از سازمان صمت و سازمان توسعه تجارت داریم، همیاری و کمک آن‌ها جهت برگزاری نمایشگاه‌ها و اختصاص بودجه یا تخصیص مشوق ها در این زمینه است.
روشنک با اشاره به تلاش ها و همکاری های بخش خصوصی برای تدوین برنامه توسعه صادرات خراسان رضوی در سنوات گذشته، از عدم پیگیری دستگاه های متولی برای تحقق آن، گلایه نمود.
رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان، نقبی به رویه های تجارت با این کشور همسایه زد و عنوان کرد: پاره ای مشکلات برای حمل و انتقال کالا به تاجیکستان در گذشته وجود داشت. خوشبختانه روابط اقتصادی خوبی با این کشور همسایه داریم اما معتقدیم که ظرفیت توسعه بیشتر و بهتر نیز فراهم است و در این عرصه به همگرایی نیازمندیم.
* ضرورت توجه برندسازی در روند تعریف تعاملات و توسعه روابط تجاری با تاجیکستان
محمد تقی صابری سفیر ایران در جمهوری تاجیکستان که به صورت برخط در این وبینار حضور داشت نیز با بیان الزامات توسعه ارتباطات اقتصادی و تجاری دو کشور، اظهار داشت: لازمه افزایش تجارت خارجی ایران با تاجیکستان، تسهیل در رفت‌وآمد به این کشور است که خوشبختانه با دایر شدن پرواز تهران- دوشنبه و مشهد- دوشنبه، این اتفاق میسر شد. البته با محدودیت‌های کرونا پرواز تهران - دوشنبه به دلیل کمبود مسافر دیگر صورت نگرفت که امیدواریم با اقدامات مسئولان مرتبط این برنامه مجددا دایر شود.
وی با اشاره به برپایی ششمين نمايشگاه اختصاصي جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان در اسفندماه 1400، عنوان کرد: این رویداد که شهر دوشنبه میزبانی آن را دارد، فرصت اقتصادی مطلوبی به شمار می آید که باید از آن نهایت بهره راببریم. در دوره پنجم این نمایشگاه که سال 98(پیش از شیوع بیماری کرونا) برپا شد، به دستاوردهای متعددی و از جمله عقد قراردادهای اقتصادی با بخش اقتصادی تاجیکستان دست یافتیم که بخشی از این همکاری ها و تفاهمات، همچنان ادامه دارد.
سفیر فوق‌العاده و نماینده تام الاختیار ایران در تاجیکستان ضمن تاکید بر ضرورت نیازشناسی بازار تاجیکستان، متذکر شد: نیاز بازار و ذائقه جامعه هدف مصرف در این کشور باشد به طور دقیق بررسی و شناسایی شود. تعمیق حضور ما در بازارهای هدف صادراتی در گرو شناخت درست نیازهای مصرف کنندگان آن کالا در کشور مقصد است. سفارتخانه های ایران در کشورهای همسایه رسالت آن را دارند تا بسترسازی لازم را عهده دار شوند. بخش خصوصی باید در زمینه گسترش مبادلات پیش‌رو و پیگیرانه عمل کند و فعالیت خود را به صورت بررسی شده به انجام برساند.
صابری خاطرنشان کرد: یکی از معضلاتی که در ارتباط با صادرات کشور به تاجیکستان بروز کرد، انسداد مسیر ترانزیت از طریق ترکمنستان به تاجیکستان بود که به دلیل این مسئله، کالاهای صادراتی ابتدا به کشورهای دیگر منتقل شده و سپس به تاجیکستان ارسال می‌شدند. طی چند ماه گذشته با تفاهمی که میان ترکمنستان و تاجیکستان ایجاد شد، این معضل برطرف شده و کالاها مستقیما به تاجیکستان ارسال می‌شوند.
وی افزود: نمایشگاهی که در اسفند ماه برگزار می‌شود در واقع تلاش دارد تا محصولات، خدمات و ظرفیت همکاری های اقتصادی و تجاری ایران را به تاجیکستان معرفی کند و نظر به حساسیت هایی که در این بازار هدف وجود دارد، توجه به مسئله برندسازی در این بخش، ضروری به نظر می رسد. برنامه تجاری ما با تاجیکستان احتیاج به بازنگری دارد زیرا این کشور طی سال‌های اخیر تغییرات متعددی را تجربه نموده و تاجر ایرانی اگر بخواهد حضور پررنگی در بازارهای این کشور همسایه داشته باشد، باید به شناخت نیازهای واقعی بازار آن و جامعه هدفش در این بازار، دست یابد.
* اتاق مشترک ایران و تاجیکستان، به ایجاد همبستگی میان تجار دو کشور، کمک شایانی کرده است
مرتضی اشرفی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی نیز در بخش دیگری از این جلسه به ایراد سخن پرداخت و گفت: یکی از اولویت‌های مهم دولت سیزدهم توسعه و افزایش مراودات با کشورهای همسایه است که این موضوع را در عمل نیز نشان داده و تا به امروز دیپلماسی موثری را در ارتقای تعاملات با همسایگان، شاهد بوده ایم.
وی ادامه داد: تاجیکستان از لحاظ اقتصادی کشور مهمی برای ما به شمار می آید و طبق هدفگذاری که صورت گرفته، مراودات با این کشور باید تا ۵۰۰ میلیون دلار ارتقا پیدا کند که با پیگیری الزامات و فراهم سازی امکانات و ظرفیت ها، به این مهم نیز دست پیدا خواهیم کرد. فرهنگ و زبان مشترک ایران و تاجیکستان نیز نقش پررنگی در ارتقای روابط دو کشور خواهد داشت.
وی اضافه کرد: تاجیکستان یک پایگاه مهم استراتژیک منطقه‌ای در مبادلات تجاری خراسان‌رضوی محسوب می‌شود که با توجه به فرهنگ و زبان مشترک خواستگاه مهمی برای تاجران و بازرگانان ایرانی به شمار می آید. ما هم تلاش می‌کنیم تا با استفاده از این فرصت ارزشمند زمینه افزایش همکاری و تقویت تعاملات دوجانبه را فراهم کنیم.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی متذکر شد: خوشبختانه با شکل‌گیری اتاق مشترک ایران و تاجیکستان، زمینه همکاری و همبستگی فعالان اقتصادی دو کشور در عرصه اقتصادی فراهم آمد. امیدواریم با تقویت و توسعه این نهاد و توامان حمایت از بازرگانان فعال دو کشور، به سوی کیفی سازی و تقویت تعاملات اقتصادی و تجاری دو کشور حرکت کنیم.
اشرفی خاطرنشان کرد: خوشبختانه استان ما علاوه بر تجارت، در حوزه‌های خدمات فنی‌ومهندسی نیز در منطقه پیشتاز است و می توان در این بخش نیز تبادلات و تعاملات خوبی را شکل داد.
* سهم ۵۰ درصدی خراسان‌رضوی از مجموع صادرات ایران به تاجیکستان
در ادامه علی غفوری‌مقدم، معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: سیاست جمهوری اسلامی بر توسعه روابط با کشورهای همسایه متمرکز است و به همین دلیل نیز تاجیکستان در تعاملات تجاری ما در اولویت قرار دارد.
وی افزود: خوشبختانه شاهد رشد مراودات سیاسی و اقتصادی دو کشور بوده ایم. ایران در سال ۹۱ بیشترین میزان تبادلات تجاری با تاجیکستان را داشته که از آن زمان به بعد، به دلایل مختلفی از جمله شیوع بیماری کرونا، این تعاملات رو به کاهش گذاشت اما از سال ۹۸ به بعد مجددا روند مراودات تجاری افزایشی شد. امروز شاهدیم که خراسان‌رضوی در مجموع صادرات کشور به تاجیکستان، سهمی بالغ بر ۵۰ درصد را دارد و این جایگاه مهم استان ما را در مراودات اقتصادی با این کشور همسایه، یادآور می شود.
غفوری‌مقدم با اشاره به بعضی دغدغه های موجود در مسیر توسعه تجارت ایران با همسایگانش، خاطرنشان کرد: لغو حقوق بازرگانی و تعرفه‌های گمرکی میان اعضای اتحادیه گمرکی اوراسیا امکان رقابت سایر کشورها از جمله ایران را در عرصه صادرات سخت تر می‌کند که باید تدبیر لازم در این زمینه به کار گرفته شود. افزایش ۱۸ درصدی تعرفه‌های گمرکی از جانب تاجیکستان و توجهی که نسبت به کیفیت کالاهای صادراتی دارند، باعث ایجاد مشکلات گوناگونی برای صادرکنندگان ایرانی شده که امیدواریم طی نشست‌های مختلف به این مسائل توجه بشود و بعضی الزامات برای تجار کشورمان، تبیین گردد.
وی ادامه داد: تمرکز تاجیکستان بر تولیدمحوری و انتقال دانش است. تولید صنعتی در کشور تاجیکستان مدل جدیدی از روابط تجاری را با این کشور به ارمغان می‌آورد که بر تقویت سرمایه‌گذاری در حوزه‌های صنعتی تاکید می‌کند. ایران نیز باید در برنامه‌ریزی‌های تجاری خود به این موضوع توجه کافی داشته باشد.
معاون بازرگانی سازمان صمت خراسان رضوی عنوان کرد: ششمین نمایشگاه اختصاصی جمهوری اسلامی در تاجیکستان، فرصت مناسبی خواهد بود تا ظرفیت های کشورمان را به این بازار مهم، معرفی نماییم. خوشبختانه کمیته ویژه صادرات خدمات فنی‌ومهندسی تشکیل شده است و پیگیری های ویژه‌ای در این خصوص درحال انجام است.
* فرصتی برای معرفی توان ایران در بخش خدمات فنی و مهندسی، به تاجیکستان
سپس رحمت‌الله خرمالی، رئیس اداره آسیای مرکزی سازمان توسعه تجارت ایران نیز در این جمع بیان کرد: با تلاش و هدفگذاری صورت گرفته، پیش‌بینی می‌شود حجم مبادلات میان دو کشور ایران و تاجیکستان تا سال ۲۰۳۰ به سالانه ۵۰۰ میلیون دلار افزایش پیدا خواهد کرد.
وی اضافه کرد: در گذشته، ۶ الی ۷ درصد از بازار ۳ میلیارد دلاری تاجیکستان توسط کالاهای ایرانی تامین می‌شد. امیدواریم با افقی که نسبت به روابط دو کشور ترسیم شده، به اهداف تعیین شده در آینده نزدیکتری دست پیدا کنیم.
رئیس اداره آسیای مرکزی سازمان توسعه تجارت ایران افزود: هدفگذاری اقتصادی صورت گرفته می گوید که تا سال ۱۴۰۴، حجم صادرات کشور از رقم ۵۵ به ۲۰۰ میلیون دلار افزایش پیدا کند که این مسئله قطع به یقین قابل دستیابی است. با بررسی بازار مصرف تاجیکستان متوجه خواهیم شد که این کشور در حوزه محصولات پتروشیمی، مواد غذایی و محصولات مرتبط با صنعت ساختمان و... نیازهای مبرمی دارد. اخیرا با همکاری بخش های مختلف، نقشه راه همکاری‌های صنعتی، معدنی و تجاری با جمهوری تاجیکستان را ترسیم کرده و به وزارت خارجه نیز منعکس کرده‌ایم.
خرمالی اضافه کرد: ایران در گذشته حضور بسیار پررنگی در بازار تاجیکستان خصوصا در زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی داشته است. ما قادر به صادرات کالا و خدمات در حوزه‌های انرژی، نیروگاه‌ها، حمل‌ونقل و... هستیم و می‌توانیم در بازار تاجیکستان نقش مهمی ایفا نماییم. ششمین نمایشگاه اختصاصی ایران در شهر دوشنبه، نویدبخش آغاز فصل نویی در روابط دو کشور است.
عبدالرضا محمدی، نایب رئیس دوم اتاق مشترک ایران و تاجیکستان نیز در این جلسه اظهار کرد: مهم‌ترین بستر صادرات به کشورهای دنیا، ایجاد رابطه سیاسی و اقتصادی خوب با کشورهای میزبان است. متاسفانه با توجه به سوابق و اتفاقات گذشته، روابط سیاسی ایران و تاجیکستان فراز و نشیب زیادی داشته است که سایه این روابط بر بازار تجاری دو کشور نیز تاثیر منفی داشته است.
وی عنوان کرد: مشکل اصلی تاجران ایرانی هزینه هنگفتی است که بابت اجاره واگن‌های صادراتی آن هم به صورت واسطه‌ای پرداخت می‌کنند. تجارت یک بازی برد- برد است و صادرات و واردات دو کشور باید توازن داشته باشند. هزینه زیاد حمل‌ونقل و مشکلات موجود در حوزه زیرساخت ها، مانع توسعه تجارت ایران در ابعاد مختلف با کشورهای همسایه از جمله تاجیکستان می شود.
محمدی اضافه کرد: تجارت با تاجیکستان به دلیل زمینه‌های خوب فرهنگی که وجود دارد، رهاورد خوبی برای اقتصاد ما خواهد داشت و اگر مشکلات زیرساختی از جمله مسائل موجود در بخش حمل‌ونقل برطرف شوند و کیفیت کالاهای صادراتی‌مان افزایش یابد، شاهد رشد چشم‌گیر تبادلات تجاری با این کشور خواهیم بود.
در ادامه سعید صیفی، مدیر نمایشگاه بین‌المللی مشهد نیز در سخنانی توضیح داد: تاجیکستان یکی از هدف های مهم صادراتی خراسان‌رضوی است.
وی ادامه داد: با توجه به هم‌زبانی دو کشور ایران و تاجیکستان، اشتراکات فراوان تاریخی و فرهنگی و دستاوردهای اقتصادی حاصل از سرمایه‌های مشترک، امکان توسعه بیش از پیش روابط در بخش هایی همچون اجرای پروژه‌های نفت، نیرو و سدسازی، حوزه صنایع غذایی، اکتشافات و استخراج معادن و گردشگری وجود دارد.
وی خاطر نشان کرد: نمایشگاه اختصاصی جمهوری‌اسلامی ایران با حضور واحدهای تولیدی و خدماتی در سطح کشور از تاریخ ۷ لغایت ۱۰ اسفند ماه ۱۴۰۰ در شهر دوشنبه تاجیکستان برپا خواهد شد.
