وضعیت پیوند اقتصادی با همسایگان در 1400

صادرات به افغانستان کاهش یافت

ارزش تجارت خارجی ایران و 15کشور همسایه در سال1400 با جهش 43درصدی نسبت به سال1399 به ۵۱میلیارد‌ و۸۷۵ میلیون دلار رسیده است. 

 تمرکز بر تجارت منطقه‌ای با همسایگان، یک راهکار جدی برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی است که اگرچه از سال97 تاکنون در اولویت تجارت خارجی قرار داشته؛ اما این راهکار در سال1400 به‌صورت ملموس عملیاتی شد و تجارت ایران با برخی از همسایگان را با افزایش چند صددرصدی مواجه کرد.

کارنامه تجارت1400
آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد سیاست همگرایی ایران با کشورهای منطقه در سال گذشته به ثمر نشسته است؛ به‌گونه‌ای که تجارت با 15کشور همسایه با رشد ۲۳درصدی در وزن، از 100میلیون تن گذشته و ازنظر ارزش با جهش 43درصدی به مرز 52میلیارد دلار رسیده است. براساس این آمارها، در 12ماهه سال1400، بالغ بر ۱۰۰میلیون‌ و۱۳۱هزار تن کالا به ارزش ۵۱میلیارد و ۸۷۵میلیون دلار بین ایران و ۱۵کشور همسایه مبادله شد که ۷۵میلیون‌ و۴۴۵هزار تن به ارزش ۲۶میلیارد و ۲۹میلیون دلار سهم صادرات ایران به این کشورها و ۲۴میلیون ‌و ۶۸۶هزار تن به ارزش ۲۵میلیارد و ۸۴۶میلیون دلار نیز سهم واردات بوده است.
بررسی تحولات تجارت خارجی به تفکیک واردات و صادرات نشان می‌دهد در سال گذشته، صادرات ایران به همسایگان ۱۲درصد در وزن و ۲۹درصد در ارزش رشد کرده و در مقابل برای واردات از کشورهای همسایه، رشد ۶۸درصدی در وزن و ۶۰درصدی در ارزش به ثبت رسیده است. به گزارش همشهری، متوازن نبودن تجارت ایران و همسایگان یکی از نقایص رابطه تجاری در این حوزه بوده که در سال گذشته به‌ویژه در ارتباط با کشور عراق اصلاح شده و به جهش 790درصدی واردات ایران از این کشور منجر شده است باوجوداین، تراز تجاری ایران و همسایگان هنوز هم یک‌میلیارد و 343میلیون ‌دلار به‌نفع ایران مثبت است.

چرخش در صادرات
در سال گذشته، کشور عراق با خرید 8.9میلیارد دلار بزرگ‌ترین مشتری کالاهای ایرانی در میان 15کشور همسایه بوده و ارزش صادرات ایران به عراق در سال گذشته 21درصد رشد داشته است. همچنین ترکیه با خرید 6.1میلیارد دلار کالا از ایران در رتبه دوم مقاصد صادراتی ایران در منطقه قرار گرفته و صادرات به این کشور 141درصد نسبت به سال1399 رشد کرده است. البته آمارها نشان می‌دهد ایران در سال گذشته با چرخش محسوسی در تجارت خارجی مواجه بوده و کاهش تجارت با برخی از کشورها مانند افغانستان که در دوره‌ای با تشدید ناآرامی‌ها مواجه شده بود را با افزایش حضور در بازارهای جدیدتر جبران کرده است. 
در این زمینه، صادرات ایران به امارات در سال1400 بالغ بر 4.9میلیارد دلار بوده که 8درصد نسبت به سال قبل از آن کاهش نشان می‌دهد و صادرات به افغانستان نیز با کاهش 20درصدی به 1.8میلیارد دلار رسیده اما همزمان صادرات به پاکستان با رشد 24درصدی به 1.3میلیون دلار افزایش پیدا کرده و صادرات کالا به 10همسایه باقی‌مانده (به‌جز قطر که با کاهش 20درصدی روبه‌رو شده)، افزایش محسوسی داشته است.

تجارت دوطرف با افزایش واردات
اطلاعات گمرک ایران در مورد تجارت خارجی کشور در سال1400 حاکی از این است که در این سال امارات بزرگ‌ترین فروشنده کالا به ایران بوده و 16.5میلیارد دلار کالا به ایران صادر کرده است. این میزان نسبت به سال قبل ۶۹درصد افزایش نشان می‌دهد و عمدتا ناشی از این است که از یک بخش قابل‌توجهی از کالاهای ایرانی قبل از ورود به کشور در کشور امارات تخلیه و بارگیری می‌شوند. همچنین ترکیه در سال1400 دومین فروشنده کالا به ایران بوده و واردات از این کشور با 20درصد افزایش به 5.3میلیارد دلار رسیده است. 
روسیه نیز به‌عنوان سومین فروشنده کالا به ایران 1.7میلیارد دلار به ایران صادر کرده که نشان‌دهنده رشد 54درصدی است؛ اما عراق، چهارمین فروشنده کالا به ایران است که صادرات آن به کشورمان با جهش 790درصدی در سال گذشته به 1.2میلیارد دلار رسیده و قرار است در راستای توسعه تجارت با ایران، بخش بیشتری از نیازهای وارداتی ایران را تأمین کند. پنجمین فروشنده کالا به ایران در سال گذشته نیز کشور عمان بوده که صادرات آن به کشورمان با 43درصد افزایش به ۶۱۹میلیون دلار رسیده است.

منبع: همشهری