بخش خصوصی و دولتی، در عرصه گردشگری، جزیره‌ای عمل کرده اند

رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق مشهد:

بخش خصوصی و دولتی، در عرصه گردشگری، جزیره‌ای عمل کرده اند

 

رئیس کمیسیون گردشگری اتاق مشهد گفت: جایگاه ایران و صنعت گردشگری در عرصه بین المللی مناسب نیست و دلیل آن را باید در عملکرد جزیره ای بخش خصوصی و دولتی، پیرامون این صنعت مهم جستجو کرد.

به گزارش اتاق بازرگانی مشهد، محمد قانعی در تازه‌ترین نشست کمیسیون گردشگری اتاق مشهد که با محوریت مشکلات فعالان این حوزه و با حضور غلامحسین شافعی؛ رئیس اتاق ایران برگزار شد، اظهار کرد: آمریکا در سال 2017، 211 میلیارد دلار، اسپانیا با اختلاف جدی 68 میلیارد دلار، فرانسه با 64 میلیارد دلار و انگلیس با 54 میلیارد دلار به ترتیب رتبه های برتر حوزه گردشگری جهان را به خود اختصاص داده اند.

رئیس اتحادیه هتلداران خراسان رضوی با بیان اینکه گردشگری سومین صنعت دنیاست، یادآور شد: کشورهای همسایه ما همچون ترکیه و امارات چند دهه پیش در عرصه گردشگری حرفی برای گفتن نداشتند اما حالا ترکیه 36 میلیارد دلار و امارات 22 میلیارد دلار در سال از حوزه درآمد کسب می کنند. متاسفانه جایگاه ایران در سطح بین المللی مناسب نیست شاهد این مدعا آن است که تنها 400 میلیون دلار درآمد ارزی از حوزه گردشگری برای کشورمان حاصل آمده است.

قانعی افزود: در سال جاری به دلیل نوسانات نرخ ارز، سفر به ایران ارزان شد، البته افزایشی نیز در نرخ هزینه ها صورت نگرفت اما با این وجود، شرایط از لحاظ گردشگری بهبود یافت.

وی با بیان اینکه شرایط خوبی به لحاظ زیرساخت های اقامتی در مشهد داریم، عنوان کرد: بیش از 55 درصد از امکانات اقامتی کشور در این شهر متمرکز است اما با این وجود، 56 درصد ظرفیت اقامتگاه های ما خالی می ماند.

قانعی اظهار کرد: چه بخش خصوصی و چه بخش دولتی در عرصه گردشگری به صورت جزیره ای عمل کرده اند، مجوزهای بی رویه در بخش های آژانس های خدمات مسافرتی و مراکز اقامتی صادر شده است؛ به طوری که بیش از 7 هزار فضای اقامتی در مشهد وجود دارد و بسیاری از هتل های ما خالی هستند.

وی ادامه داد: در سمت دیگر شاهدیم که خانه مسافرها در مشهد بدون هیچ گونه مجوزی فعال هستند، از این رو پیشنهاد می شود در صدور مجوز واحدهای اقامتی، حتما یک نماینده از اتاق بازرگانی حضور داشته باشد.

رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی خراسان رضوی یادآور شد: در حال حاضر در بخش اقامتگاه ها بیش از 200 هتل فعال، بیش از 350 آژانس و دفتر خدمات مسافرتی فعال، بیش از 400 هتل آپارتمان و600 مهمان پذیر فعال وجوددارد.

وی عنوان کرد: 500 واحد اقامتی مربوط به نهادها، سازمان ها و ارگان های مختلف در مشهد وجود دارد که غیرقانونی و بدون مجوز فعالیت می کنند. در واقع این مراکز فاقد مجوز سازمان میراث فرهنگی هستند و از بودجه دولتی به صورت غیرقانونی استفاده می کنند.

قانعی خاطرنشان کرد: با توجه بهبود نگرش ها به حوزه گردشگری، امید می رود سال 2019 وضعیت این صنعت در کشورمان بهبود را تجربه کند.

وی یادآور شد: با اطلاع رسانی صحیح می توان جایگاه صنعت گردشگری کشورمان را در عرصه بین المللی بهبود ببخشیم. متاسفانه فضای تبلیغات در عرصه گردشگری سنتی است، به طوری که هنوز در تبلیغات حوزه گردشگری  از روش های قدیمی همچون بروشور، کاتالوگ و روزنامه استفاده می شود. از این رو ورود موثر به فضای مجازی و بهره مندی از ظرفیت آن برای معرفی پتانسیل های گردشگری استان و کشورمان، یک ضرورت است.

رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق مشهد خاطر نشان کرد: از سوی دیگر، همراه کردن رسانه های بین المللی به منظور تبلیغات جاذبه های گردشگری ایران نیازمند اقدامات دیپلماتیک و سیاسی است و به این منظور، وزارت امور خارجه باید به این حوزه موثری داشته باشد.

*آژانس های مسافرتی آنلاین غیرقانونی بسیاری ایجاد شده است

سپس تریبون در اختیار مژگان ثابت تیموری، دبیر کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق مشهد قرار گرفت و وی نیز به تشریح اقداماتی پرداخت که این کمیسیون تخصصی در مدت فعالیت خود صورت داده است.

وی افزود: این کمیسیون ضمن احصاء مشکلات، تلاش نمود تا در تعامل با دستگاه های مختلف، گره از مشکلات فعالان این عرصه باز کند.

وی ادامه داد:حمایت از سایت جامع خدمات گردشگری با هدف شبکه سازی فعالیت ها در این حوزه، پیگیری مشکلات ترمینال پروازهای خارجی فرودگاه مشهد، بحث دو نرخی شدن هزینه های اقامت برای زائران خارجی و... بخشی از اقدامات این کمیسیون بود.

تیموری متذکر شد: در جلسات متعددی تلاش کردیم تا بسته های سرمایه گذاری و فرصت های موجود در این حوزه را شناسایی، معرفی و به اطلاع دست‌اندرکاران و سرمایه گزاران برسانیم و همچنان پیگیر دریافت بسته های سرمایه گذاری گردشگری پیشنهادی از معاونت زیارت استان و معاونت گردشگری شهرداری هستیم.

او گوشه چشمی نیز به تشکیل کارگروه سوغات و پیگیری این موضوع در شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی داشت و عنوان کرد:این تلاش ها به نتایج مثبتی منجر شد و مقرر است تا طرح پایلوت برند سوغات خراسان اجرایی شده و در کشور از آن الگوبرداری شود. همچنین برای طراحی بسته بندی سوغات ویژه استان، همایشی برگزار و از ایده های خلاقانه هنرمندان جوان بهره گرفتیم.

وی خاطر نشان کرد: بخشی از پیگیری های ما متوجه موانعی بود که در مسیر فعالیت و کسب و کار فعالان این صنعت وجود دارد. از دغدغه های مالیاتی تا مشکل آب بهای مراکز اقامتی، همه موضوعاتی بودند که در این کمیسیون با حضور نمایندگان دستگاه های مربوطه، مورد بحث و بررسی قرار گرفتند و پیرامون آن ها، دستاوردهایی نیز حاصل شده و پیگیر سایر مطالبات بخش خصوصی هستیم.

تیموری در ادامه به ضرورت تدوین نقشه راه گردشگری در کشور و تدوین سند توسعه راهبردی گردشگری برای استان خراسان رضوی، به منظور جلوگیری از نابسامانی بخش گردشگری و سرگردانی سرمایه گذاران و فعالان و علاقمندان به فعالیت در بخش گردشگری، تأکیدنمود.

مژگان ثابت تیموری در ادامه به لزوم همکاری بیشتر بین کمیسیونهای گردشگری استانهای کشور تاکیدکرده و اعلام کرد که ضرورت دارد تا با ایجاد مسیرهای گردشگری ویژه و مهمترین آن، مسیر ویژه گردشگری راه ابریشم، به عنوان فرصتی بزرگ برای رونق بازار گردشگری بهره‌برداری نمود. براین اساس ضرورت دارد تا باززنده‌سازی مسیر تاریخی ابریشم، در دستور کار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و نیز اتاق بازرگانی ایران قرارگیرد تا منشأ رونق گردشگری بین‌المللی در کشور باشد.

در ادامه محمد سعید ولی زاده، نایب رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق مشهد عنوان کرد: بیش از 350 دفتر آژانس خدمات مسافرتی در استان وجود دارد و بالغ بر 10 هزار نیرو در این حوزه فعال هستند، با این حال در شرایط فعلی آژانس های آنلاین غیرقانونی بسیاری ایجاد شده است، اتاق اصناف هم متاسفانه مجوز دفاتر خدمات اینترنتی را صادر می کند که به تشتت فعالیت ها در این عرصه منجر شده است.

وی با اشاره به اینکه آژانس ها به دلیل نوسانات ارزی فلج شده اند، تصریح کرد: 80 درصد دفاتر مسافرتی مستاجر هستند و باید با نرخ بالای اجاره بها کنار بیایند، علاوه براین شهرداری از بسیاری از دفاتر، هزینه های سنگین تجاری موقت دریافت می کند که این مسئله باید در شرایط فعلی اقتصادی مورد توجه و رسیدگی قرار گیرد.

نایب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق مشهد خاطرنشان کرد: در عرصه گردشگری سلامت نیز شاهد حضور پُررنگ دلالان هستیم و متاسفانه هیچ هم و غمی برای جمع آوری این نوع مراکز متخلف وجود ندارد تا گردشگری سلامت مسیر صحیح خودش را طی کند.

وی عنوان کرد: در سال گذشته 250 هزار نفر از ترکیه به ایران سفر کردند که خوشبختانه این تعداد در 7 ماه نخست سال جاری به 480 هزار نفر افزایش یافته است. این مسئله حاکی از آن است که روابط یک طرفه به تعاملات دو طرفه تبدیل شده است و از این منظر فرصت ها و ظرفیت های خوبی فراهم است.

*از اقتصاد زائر در استان نتوانستیم بهره ببریم

در بخش دیگری از این نشست، سعید حسین پور؛ مدیرعامل شرکت سپاد خراسان تصریح کرد: فرودگاه مشهد هر چند که دومین فرودگاه بعد از فرودگاه بین المللی تهران است اما در پروازهای داخلی و خارجی از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست.

وی ادامه داد: متاسفانه هر یک از سازمان ها و ارگان های ذی ربط برنامه خودشان را در صنعت گردشگری دارند، این در حالی است که ما باید برنامه خاص و ویژه ای در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و شورای برنامه ریزی و توسعه استان داشته باشیم تا بدین طریق بتوان پیوست گردشگری مناسبی را مهیا کرد.

در ادامه قریشی، مدیر هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران نیز در سخنانی عنوان کرد: صنعت هوانوردی یکی از ارکان گردشگری است، این صنعت طی دهه های گذشته با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کند.

وی ادامه داد: ما با شرکت های بسیاری در ارتباط هستیم و همه متفق القول هستند که باید نگاه جدیدی به این صنعت صورت بگیرد. شهرهایی همچون مشهد و کیش برای جذب مسافر نیاز به بازاریابی ندارند اما مسلم است که صنعت هوایی ما باید نوسازی شود.

او با تاکید بر اینکه وضعیت صنعت هوایی در شرایط فعلی مناسب نیست، یادآور شد: ناوگان هواپیمایی باید در پروازهای هوایی اروپایی فشارهای بسیار زیادی را متحمل شود و سوخت بسیار زیادی را مصرف می کند. قریشی تصریح کرد: نوسازی ناوگان هوایی مشهد می تواند در استان بسیار اثرگذار باشد.

*بخش دولتی و خصوصی با استانداردهای جهانی گردشگری آشنا نیستند

در بخش دیگری از این نشست، پروین دلیری؛ عضو هیات مؤسس و هیات مدیره انجمن بانوان حامی توسعه گردشگری عنوان کرد: بزرگترین معضل در عرصه گردشگری آن است که چه بخش دولتی و چه بخش خصوصی با محاسن دقیق این صنعت متناسب با استانداردهای جهانی آشنا نیستند. متاسفانه فعالان حوزه گردشگری آسیب شناسی نمی کنند که مجموعه اقامتی و یا پروژه های دیگر گردشگری بازدهی لازم را دارند یا خیر؟

وی ادامه داد: مسئولان دولتی باید با مفاهیم استاندارد جهانی گردشگری آشنا شده و به روز شوند. اگر چنین نشود، از لحاظ هزینه و زمان دچار ضرر و زیان بسیار می شویم

عضو هیات مؤسس و هیات مدیره انجمن بانوان حامی توسعه گردشگری در ادامه با تاکید بر ضرورت شبکه سازی در حوزه گردشگری کشور، توضیح داد: شبکه سازی در واقع ابزاری برای توسعه کسب و کار به شمار می آید. البته این مفهوم در شکل عملیاتی خود باید همراه با حمایت اجتماعی باشد. علاوه بر این ما باید درک درستی از مفهوم شبکه سازی در استانداردهای جهانی داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه باید مهارت ها و آموزش های لازم را در رابطه با شبکه سازی کسب کنیم، عنوان کرد: شبکه سازی به معنای حضور در شبکه های اجتماعی و ایجاد سایت های مرتبط با روش ها و استراتژی های خاص نیست همچنین شبکه سازی به معنای صرف استفاده از تکنولوژی نیست. بلکه این مفهوم در واقع بر ارتباط موثر تکیه دارد، می تواند به صورت رو در رو و یا صورت آنلاین انجام بگیرد و به تسهیل امور در بخش های مختلف منجر شود و ماحصل آ« رشد ارزش افزوده خواهد بود.

*مسئولان چشم هایشان را بر روی تورهای غیرمجاز بسته اند

حمیده روحبخش،ریاست انجمن صنفی راهنمایان گردشگری خراسان رضوی تصریح کرد: بازار گردشگری دست غیرحرفه ای ها افتاده، چنانکه به رغم وجود راهنمایان آموزش دیده در حوزه گردشگری استان، عملا بازار به دست راننده های اتوبوس و تاکسی ها افتاده و این مسئله سبب می شود تا گردشگری ما آسیب ببیند.

وی با اشاره به اینکه متاسفانه سرشاخه های شبکه سازی حذف شده اند، یادآور شد: راهنمایان رسمی گردشگری، توانایی تعریف و توضیح فرهنگ ایرانی را به زبان خارجی دارند. این در حالی است که اصناف دیگر، انجمن راهنمایان گردشگری را از گردونه حذف کرده اند.

روحبخش خاطرنشان کرد: متاسفانه مسئولان چشم هایشان را بر روی تورهای غیرمجاز بسته اند و در این رابطه، پیگیری لازم انجام نمی گیرد.

وی اظهار کرد: مسافرانی که از کشورهای دیگر می آیند، بعضا مشتاق سرمایه گذاری در ایران نیز هستند و اولین فردی که با آن ها در ارتباط نزدیک قرار می گیرد و به مثابه یک عضو خانواده مورد اعتماد و پذیرش آن ها قرار می گیرد، راهنمای تور است. ظرفیت ارتباطی این نیروهای متخصص برای ترویج و معرفی پتانسیل های سرمایه گذاری و توسعه تعاملات با گردشگران، مورد غفلت مسئولان و دیگر متولیان صنعت گردشگری واقع شده است.

در بخش دیگری از این نشست؛ محمد اسدی، عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی گفت: جغرافیای ایران از لحاظ جذابیت های گردشگری در رتبه دهم جهان قرار دارد، با این حال دولت در طول 4 دهه گذشته در حوزه گردشگری در خواب غفلت بوده و هیچ دردی را دوا نکرده است.

وی با بیان اینکه متاسفانه مدیریت دولتی از صنعت گردشگری بی خبر است و هیچ اطلاعی از این صنعت ندارد، عنوان کرد: اگر واقعا اعتقاد مسئولان آن است که گردشگری جایگزین نفت می باشد، باید اقدامی در این عرصه انجام دهد.

اسدی عنوان کرد: دولت هایی که می خواهند در عرصه گردشگری معروف شوند، بخش خصوصی را حمایت می کنند، در کشور ما نیز بخش خصوصی باید از حمایت دولتی برخوردار باشد. این در حالی است که سازمان امور دارایی در هر شرایطی فقط مالیات می طلبد و همین جنس برخوردها، مجال رشد را از صنعت گردشگری دریغ کرده است.  

*خلاء یک تشکل فراگیر در حوزه گرشگری استان بسیار احساس می شود

در بخش دیگری از نشست، حمید رضا شوشتریان؛ مشاور اتاق بازرگانی مشهد و عضو این کمیسیون در سخنانی عنوان کرد: خلأ وجود یک تشکل فراگیر در حوزه گرشگری استان بسیار احساس می شود و باید یک تشکل فراگیر در این عرصه ایجاد نمود.

وی با بیان اینکه بخش گردشگری در حوزه های مختلف به حمایت اتاق بازرگانی نیاز دارد، خاطر نشان کرد: تدوین و اجرای طرح جامع گردشگری می تواند بسیاری از مسائل این حوزه را حل و فصل نماید اما دریغ از وجود چنین ساز و کار کلانی.

وی با تاکید بر ضرورت همگرایی بخش خصوصی، خواستار نگاه منطقی به مطالبات و نیازهای این حوزه و پیگیری آن ها، از چارچوب های قانونی شان شد.

*هیچ برنامه و طرحی برای توسعه گردشگری نداریم

در ادامه، عباس قلی زاده؛ مدیرعامل CCIR (مركزمشاوره، نوآوري وپژوهش) عنوان کرد: بخش گردشگری از تحریم ها ضررهای شدیدی را متحمل شد، حال صرف نظر از تحریم ها، قبوض و عوارض شهرداری، مالیات و دشواری در دریافت تسهیلات بانکی بر مشکلات این بخش افزوده است.

وی تصریح کرد: شهرداری می تواند بیلبوردهای سطح شهر را برای تبلیغات رایگان در اختیار بخش خصوصی فعال در حوزه صنعت گردشگری قرار دهد.

وی خاطرنشان کرد: شهرداری باید برای دریافت عوارض شهری ایام پیک و غیرپیک را لحاظ کند و براساس ضریب اشتغال مراکز اقامتی هزینه های مذکور را محاسبه کند. این مسئله در حوزه مالیاتی نیز مصداق پیدا می کند.

وی افزود: متاسفانه چندین سال است که منابع و محیط زیست را مصرف کردیم اما هیچ برنامه و طرحی برای توسعه گردشگری نداریم.

قلی زاده تصریح کرد: اتاق بازرگانی باید در حوزه گردشگری از استارت آپ ها حمایت کند تا یک منبع پایدار برای اتاق در نظر گرفته شود. علاوه بر این کمیسیون سرمایه گذاری برای اتاق ایران به وجود بیاید که امکان سنجی و اعتبار سنجی های لازم را انجام دهد.

*صنعت گردشگری تنها ناجی اقتصاد کشور است

در بخش دیگری از این نشست، محمد شربتدار؛ مدیر هتل پارس مشهد با بیان اینکه صنعت گردشگری تنها ناجی اقتصاد کشور است، عنوان کرد: هتل ها آبرو و ویترین کشور هستند، این در حالی است که بسیاری هتل ها را مراکزی تجملی می دانند، از این رو تمامی سازمان ها به دنبال هزینه تراشی برای هتلداران هستند.

وی ادامه داد: در تمام کشورهای دنیا دستگاه های دولتی از فعالیت مراکز اقامتی به ویژه هتل ها به دلیل میزبانی از گردشگران و نقش آن ها در جذب و ماندگاری گردشگر حمایت می کنند اما در ایران این رویه برعکس است و هتل های ما با توجه به هزینه های موجود، با چالش هایی جدی مواجه هستند.