پنل تخصصی نشست فعالان پسته ایران

پنل تخصصی فعالان صنعت پسته ایران با موضوع «ظرفیت تولید و صادرات پسته» تاکید شد:

تشکل های قوی و مطالبه گر؛ منجی اقتصاد و تجارت

پنل تخصصی فعالان صنعت پسته ایران با موضوع «ظرفیت تولید و صادرات پسته» و پاسخ اساتید و چهره های حاضر در این برنامه به سوالات مخاطبان، در اتاق مشهد برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، عبدالکریم امین زاده انجمن پسته ایران(شعبه استان خراسان رضوی) در این برنامه گفت: طبق آمار موجود، تا سال 96 بیش از 50 درصد پسته تولیدی در سنوات اخیر صادر شده اما در سال 97 با اینکه 87 هزار تن پسته در کشور تولید شده، نتوانستیم صادرات خوبی داشته باشیم و در مجموع 31 درصد از این مقدار محصول صادر شده است که البته پایین بودن این رقم به مشکلات سامانه نیمایی وبعضی دیگر از مشکلات گریبانگیر حوزه صادرات برمی گردد.

وی با اشاره به اهمیت ایجاد تشکلی برای پسته تاکید کرد: اگر تشکلی قوی داشته باشیم که بتواند در مقابل دولت مذاکره و چانه زنی کند می توانیم در خواسته هایمان به نتیجه برسیم. بنابراین باید به سمت ایجاد تشکلی قوی برویم.

امین زاده یادآور شد: باتوجه به حجم قابل توجه کشت پسته در خراسان بهتر است خراسانی ها نیز در انجمن پسته فعال باشند، این انجمن هم تمایل به این موضوع دارد. در مجموع کشت این محصول در استان رو به رشد است و باید تعاملات و مشارکت فعالان آن نیز ارتقا یابد.

*اصول صحیح کشت پسته در ایران رعایت نمی‌شود

علی نظری عضو هیات امنای انجمن پسته ایران نیز اظهار کرد: حدود 300 هزار هکتار از اراضی کشور زیر کشت پسته است. هر ده مترمکعب آب یک کیلوگرم پسته خشک در دنیا تولید می کند؛ به طور متوسط 7هزار مترمکعب آب به باغات این محصول می دهیم و 700 تن برداشت محصول داریم.

وی به انجام نشدن اصول صحیح کشت به عنوان یکی از دلایل زیان در تولید پسته ایران اشاره و اظهار کرد: برای افزایش سود ناشی از تولید این محصول نیازمند توجه به ژنتیک بذری که می کاریم، هستیم. یکی دیگر از اشتباهات ما مربوط به تغذیه و استفاده کاربردی از پسته است و اشتباه دیگر سوء مدیریت عمومی است. ما امروز سه برابر درآمد کنونی، در حال از دست دادن فرصت ها هستیم و این ناشی از نگاه غلطی است که فکر می کنیم فعالیت ها را دولت باید برای ما انجام دهد. این نگاه برای ما زیان بسیار بزرگی رقم خواهد زد. اگر برای تحقیق و ترویج و کمک به یکدیگر تلاش کنیم در کمتر از 10- 15 سال مشکلات ما حل می شود و چندین برابر نتیجه می گیریم.

عضو هیات امنای انجمن پسته ایران تاکید کرد: کار دسته جمعی هم افزایی بسیاری دارد. بازار پسته ایران سرمایه بزرگی است و باید با جدیت برای حفظ آن تلاش کرد. با رشدی که صنعت پسته در دنیا دارد ما روز به روز ضعیف تر می شویم اگر 200 هزار تن تولید پسته خشک را ثبت کنیم، امریکایی ها به 600 هزار تن می رسند و در ترکیه هم درآمد و برداشت محصول در هکتار افزایش می یابد چون این کشور بسیار حاصلخیز است.

*نیازمند ایجاد صدایی واحد از سوی صنایع پسته کشور هستیم

رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران نیز در این نشست گفت: نیازمند ایجاد صدایی واحد در جمع فعالان صنعت پسته کشور هستیم.

مجتبی خسروتاج عنوان کرد: امروز بیش از هر چیزی به همفکری با مقامات، مطالبه گری و تلاش برای قانون گذاری در جهت کمک به ارتقای تولید و صادرات پسته نیاز است.

وی با اشاره به اینکه صنعت پسته به اندازه سایر صنایع ارزبری ندارد، ادامه داد: تنها ارزبری صنعت پسته در بخش سموم، تجهیزات و ماشین آلات است؛ لذا اگر نرخ ارز افزایش یابد، مسئله و مشکل خاصی برای این صنعت به وجود نمی آید.

خسروتاج یادآور شد: در کشورهای پیشرفته بخش خصوصی ناهماهنگ با بخش دولتی عمل نمی کند و این دو بخش مفاهمه کافی با همدگیر دارند چون مسیر توسعه و تحقق اهدافشان را در گرو این امر می دانند.

رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران افزود: همواره در بخش صادرات این دغدغه را داشته ام که هر زمان بحث پیمان در حوزه صادرات مطرح بود، راهی را باز بگذارم تا صادرکننده با وارد کننده به توافق برسد.

وی با اشاره به اینکه ما متفق القول هستیم که منافع صادراتی در جهت نیازهای کشور مطرح شود، عنوان کرد: چون نیازهایی برای خروج سرمایه و قاچاق کالا وجود دارد، باید مکانیزم طوری طراحی کنیم که از قاچاق کالا جلوگیری به عمل آید، از این رو سامانه های تجاری شکل گرفته اند.

خسروتاج ادامه داد: هدف از ایجاد سامانه های ایجاد شده در حوزه صادرات این است که منابع آزادی را از محل صادرات برای خروج سرمایه و برای واردات قاچاق فراهم نکنیم و تمامی روزنه های احتمالی قاچاق را ببندیم.

رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران با تاکید بر اینکه باید به دنبال ریشه های خروج سرمایه و قاچاق کالا بود، افزود: اگر با علل قضیه و ریشه ها برخورد شود، اوضاع به مراتب بهتر از  برخورد با مردم خواهد بود.

وی یادآور شد: امروز بزرگترین رسالت انجمن پسته آموزش افراد و مکانیزم اطلاع رسانی مطلوب است. اگر امروز انگیزه برای قاچاق وجود دارد باید آن انگیزه برطرف شود، با این حال اگر به طور جدی به این مسئله پرداخته نشود، قطعا برای صادر کننده سختگیری هایی ایجاد خواهد شد تا ارز صادرکننده نتواند در جای دیگری قرار گیرد. اگر ارز صادرکننده در سایر کشورها آزاد نباشد، قاچاقچی از کجا ارز خواهد آورد؟ بنابراین باید کل منافع صادرکننده را در کنترل داشته باشیم تا چنین اتفاقی نیفتد. 

*بازرگانی در کشور ما باید از قالب سنتی خود خارج شود

در ادامه، محمدرضا فرشچیان؛ عضو هیات مدیره شرکت فرآورده های خاورمیانه با بیان اینکه کشور ما در دهه های اخیر بیشتر مفاهیم  و اسامی را از سایر کشورها وام گرفته اما محتواهای آن به فراموشی سپرده شده است، عنوان کرد: زمانی که تشکلی می خواهد پا بگیرد، نخست باید ساختار و زیرساختی فراهم شود. این زیرساخت ها متشکل از افرادی هستند که می خواهند به عضویت تشکل در بیایند، لذا اعضا باید همگن و دارای منافع مشترکی باشند.

وی ادامه داد: در صورتی که اعضا منافع مشترکی داشته باشند، این تشکل می تواند در راستای اهداف مورد نظرش حرکت کند. اعضای انجمن باید از یکسو صاحب تفکر و از سویی دیگر صاحب کاری باشند که می خواهند انجام دهند. لذا باید در هیات امنا و هیات عامل، افرادی انتخاب شوند که در این حوزه فعال هستند، چرا که در این صورت است که این افراد نسبت به منافع خود و دیگران دلسوز خواهند بود.

فرشچیان یادآور شد: اگر افراد فعال در انجمن گردهم آیند هم صدایی به وجود خواهد آمد و قطعا این هم صدایی به صاحبان اصلی کار صراحت لهجه خواهد داد تا از منافع شما در مقابل دیگران دفاع کنند.

عضو هیات مدیره شرکت فرآورده های خاورمیانه عنوان کرد: اگر انجمن های تخصصی کاربردی برای اعضای خود داشته باشد، قطعا مردم نیز به واسطه مشاهده برکات آن ها، به سوی تشکل ها جذب خواهند شد. این در حالی است که متاسفانه تنها پوسته ای از اکثر تشکل ها در کشور ما باقی مانده است، چرا که این ساختارها توانمند نبوده و خدماتی به مردم ارائه نمی کنند.

وی یادآور شد: بازرگانی در کشور ما باید از قالب سنتی خود خارج شود، کشور ما در حوزه بازرگانی در قالب فعالیت شرکت های کوچک دنبال می شود، شرکت هایی که در شرایط فعلی در دنیا قدرت مانور و حرکت ندارند.

فرشچیان تصریح کرد: سیاستگذار باید مشوق هایی را فراهم کند تا در شرکت های کوچک و متوسط این انگیزه به وجود بیاید که با هم ادغام شوند و به شرکت های بزرگ تبدیل شوند.

عضو هیات مدیره شرکت فرآورده های خاورمیانه ادامه داد: متاسفانه سایز بنگاه های صادراتی ما بسیار کوچک است، لذا قدرت چانه زنی بین المللی نداریم و این عدم قدرت چانه زنی در عرصه بین المللی همواره باعث ضعف در فروش، قیمت گذاری و در انبارداری خواهد شد.

وی عنوان کرد: عدم وجود استراتژی مشخص در فروش، عرضه و انبارداری کالا از دیگر مسائلی به شمار می آیند که گریبانگیر حوزه صادرات پسته شده اند، چنان که نمی توانیم برای روی فروش دوازده ماهه برنامه ریزی داشته باشیم. به طور مثال در مهر و آبان ماه به دلیل عرضه بیش از حد پسته، قیمت ها به شدت شکننده می شود و محصول پس از یک ماه در آذر به دست مغازه دار می رسد و چون عرضه بیش از خرید است، قیمت ها در آن ماه کاهش پیدا می کند، از این رو کاهش قیمت در  بازار داخلی، شکنندگی فروش در خارج از کشور را در پی خواهد داشت. 

فرشچیان در خصوص تفاوت بخش بازرگانی پسته ایران و آمریکا نیز تصریح کرد: باغدار و صادرکننده در کشور آمریکا یک نفر هستند، این در حالی است که باغدار و صادر کننده در کشور ایران با یکدیگر متفاوت بوده و متاسفانه تا امروز منافع این دو قشر در تضاد با یکدیگر تعریف شده است، در صورتی که این منافع باید همسو باشند.

وی خاطر نشان کرد: مسئله اساسی که ما در بخش بازرگانی داریم، این است که بعضی از اتفاقات از ید اختیارات صادرکننده و تولیدکننده خارج است و باید توسط دولت اصلاح انجام گیرد، در اینجاست که ضرورت ایجاد تشکل های قوی احساس می شود. این تشکل های قوی باید بتوانند با دولت چانه زنی کنند و تصمیمات نادرست را به تصمیمات درست تبدیل نمایند.

*نتوانستیم تشکل گرایی را در ایران نهادینه کنیم

در بخش دیگری از این نشست، محسن جلال پور؛ رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران نیز عنوان کرد: امروز اگر کسی بخواهد  ابتدا عضو اتاق بازرگانی باشد و پس از آن عضو انجمن تخصصی شود، وضعیت بحرانی خواهد شد، چرا که در تمامی دنیا هر کسی که تمایل دارد به عضویت اتاق بازرگانی در بیاید، ابتدا باید عضو تشکل باشد. لذا اگر ما این سیستم را در کشور جاری و ساری کنیم، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.

 رییس هیات مدیره انجمن پسته ایران با اشاره به اینکه تشکل ها در کشورمان عمدتا توفیقی نداشته و عملا خنثی عمل کرده اند، خاطرنشان کرد: تمام آن چیزی که در اقتصاد کشور طی 40 الی 50 سال اخیر اتفاق افتاده، وعده و پیشنهاد سیاستگذاری توسط دولتی بوده است که معمولا به وعده های خود خوب عمل نکرده است. لذا عمدتا اتفاقاتی را خلاف مصالح و خلاف فضای سیاستگذاری شاهد بودیم.

جلال پور یادآور شد: متاسفانه در گذشته اعتمادی به تشکل ها وجود نداشته و باور به اینکه تشکل می تواند چه میزان موثر باشد در کشور اتفاق نیفتاده است. از این رو ما نتوانسته ایم در کشور تشکل گرایی را نهادینه کنیم.

 این فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: کشوری همچون سوئیس با 6 میلیون جمعیت، 600 هزار تشکل دارد اما کشور ما با 80 میلیون جمعیت حدود 300 تشکل دارد. در اتاق بازرگانی سوئیس از لایه های پایین تشکلی، اعضای اتاق انتخاب می شوند و نهایتا تشکیلات هیات امنایی را انتخاب می کنند و در مرحله بعد نیز هیات عامل، مسئولان اتاق بازرگانی را تشکیل می دهند. در واقع اتاق متشکل از اشخاص نیست بلکه متشکل از نماینده تعداد زیادی از تشکل های موضوعی و یا جغرافیایی است.