فرصت‌های تجاری، در سایه غفلت‌ها از دست می‌روند
نایب رئیس اتاق خراسان رضوی در «کمیسیون تجارت» پارلمان بخش خصوصی، مطرح کرد:
فرصت‌های تجاری، در سایه غفلت‌ها از دست می‌روند
نائب رئیس اول اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی گفت: اتخاذ یک استراتژی کارآمد که به توسعه اقتصادی و تجاری کشور منجر شود، در سایه قوانین و دستورالعمل‌هایی که مکرر دستخوش تغییر می شوند، ممکن و میسر نخواهد بود. امروز فرصت‌های تجاری در سایه غفلت‌های ما از دست می روند. همه ما شرایط دشوار موجود را تحمل می‌کنیم اما آنچه که غیرقابل تحمل است، عدم همراهی مسئولان، در قواره اختیاراتشان است.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ «محمود سیادت» در نشست کمیسیون «تجارت» پارلمان بخش خصوصی استان که به منظور بررسی وضعیت تجارت از طریق مرزهای استان و رسیدگی به آخرین وضعیت همکاری تجاری با ترکمنستان برگزار شد، افزود: در حال حاضر اقتصاد کشور در برهه دشوار و پیچیده‌ای قرار دارد. تحریم ها و فشارهای بیرونی، با بحران شیوع بیماری کووید-19 دوچندان شد و محدودیت‌های صادراتی و کاهش تقاضا در بازار به انضمام مشکلات ساختاری و مدیریتی، شرایط بغرنجی را برای فعالان اقتصادی و آحاد جامعه رقم زده است.
سیادت اظهار کرد: امیدواریم آنچه که در این کمیسیون و سایر مراجع تخصصی مطرح می‌شود فراتر از حرف‌ها و انتقادات معمول باشد و تاثیری را رقم بزند.
*پیگیری دغدغه های فعالان اقتصادی
در ادامه جلسه، دبیر کمیسیون تجارت اتاق مشهد به دستورات کار این جلسه اشاره کرد و توضیح داد: وضعیت همکاری تجاری با کشور ترکمنستان، یکی از دغدغه های فعالان اقتصادی می باشد که در جلسات متعددی مطرح شده است. در نشست پیشین این کمیسیون، مشکلات ترانزیت با ترکمنستان از طریق آقای ارباب خالص، سفیر ایران در این کشور مطرح و مقرر شد تا شرایط و زیرساخت های مورد نظر این کشور همسایه در مرزهای اینچه‌برون، سرخس و لطف‌آباد به فراهم آید و مسیر ترانزیت از سر گرفته شود.
علیرضا عزیزی ادامه داد: در این جلسه، نمایندگان سازمان صنعت، معدن و تجارت، استانداری و گمرک استان نیز گزارشاتی را از شرایط تجارت مرزی استان ارائه کردند و پیشنهادات بخش خصوصی را برای رفع مشکلات، دریافت نمودند.
وی تاکید کرد: رایزنی های لازم از سوی دستگاه های متولی و پیگیری های ویژه از سوی اتاق بازرگانی برای رفع چالش های موجود در حوزه تجارت خارجی انجام گرفته وهمچنان نیازمند همگرایی نهادهای متولی در رفع این مشکلات هستیم.
در ادامه نشست، تریبون در اختیار محمد آزمون، نماینده استانداری خراسان رضوی قرار گرفت و وی با انتقاد از فقدان یک استراتژی منسجم در حوزه های متلف اقتصادی، متذکر شد: در حوزه تجارت با ترکمنستان، بعضی مشکلات ما ریشه دار و قدیمی هستند. ترکمن‌ها، دارای رفتار انقباضی با ایران هستند که این موضوع باید از طریق وزرات امور خارجه پیگیری شود، البته این پیگیری انجام شده است اما نتیجه مطلوب حاصل نیامد.
وی اضافه کرد: با آغاز دور یازدهم مجلس شورای اسلامی، باید تعاملات استان با نمایندگان افزون شود و بخشی از مباحث مربوط به صادرات و واردات، ترانزیت و معضلات موجود را از این طریق پیگیری نماییم.
*تشکیل کمیته بررسی مشکلات تجارت خارجی خراسان رضوی در اتاق مشهد
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی ضمن تقدیر از تلاش های اقتصادی در حوزه واردات و صادرات، گفت: با توجه به شرایط موجود، حجم تجارت خراسان رضوی قابل قبول است. وضعیت به وجود آمده ناشی از شیوع ویروس کرونا، انکار ناپذیر بوده و عوارض آن تمامی کشورهای جهان را به خود مبتلا ساخته است و می‌توان گفت کشور ما توانست این وضعیت را به خوبی مدیریت کند.
محمد علی امیرفخریان با اشاره به تشکیل کمیته بررسی مشکلات تجار در اتاق بازرگانی خراسان رضوی، افزود: در این کمیته که جلسه اول آن یکشنبه هفته جاری برگزار شد، به بررسی و چاره جویی از چالش های پیش روی تجار و ارائه راهکار و پیگیری مشکلات آن پرداختیم و مقرر است تا این جلسات به صورت هفتگی، تداوم پیدا کند.
وی تصریح کرد: علت تشکیل این کمیته، وجود مشکلات عدیده برای تجار به واسطه تغییر مداوم دستورالعمل‌هاست و می‌خواهیم که همه دوستان مشکلات خود را با ما در این کمیته در میان بگذارند. روز گذشته نیز به بررسی سه پرونده پرداختیم که یکی از آن‌ها در کمیته پایش مطرح خواهد شد چراکه بین صادرکنندگان و واردکنندگان عمومیت دارد. این پرونده در رابطه با صادرکنندگانی است که تعهد ارزی خود را ایفا کرده اما متاسفانه همچنان مشمول جریمه می‌شوند و همچنین واردکنندگانی که پرداخت مالیات خود را در موعد مقرر انجام دادند اما شامل بخشودگی جرایم نشدند.
امیرفخریان خاطر نشان کرد: تعدادی از تجار افغانستان تمایل به ورود به کشور، برای عقد قرارداد دارند اما امکان ورود نیست که این امر طی نامه‌ای به رئیس سازمان توسعه تجارت ایران منتقل شد و قول پیگیری گرفتیم.
وی ادامه داد: بر طبق آمار موجود، میزان صادرات ایران به ترکمستان و کشورهای آسیای میانه به شدت کاهش پیدا کرده است که متاثر از بسته شدن مرز ترکمنستان است و باید سریع‌تر مسیر جایگزین آن تعبیه شود. در این رابطه نامه های جداگانه ای را خطاب به وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت ارسال کرده ایم و در آن درخواست تخصیص اعتبار جهت بیمه و کمک‌هزینه حمل و نقل در مسیر جایگزین (از محل بسته حمایت از صادرات) را مطرح نمودیم تا بتوان این مسیر جدید را تقویت کرده و کاهش وابستگی به مرز ترانزیتی ترکمنستان را رقم بزنیم.
در ادامه، معاون اداره بازرگانی راه‌آهن خراسان رضوی گفت: سوله ضدعفونی مرز سرخس آماده بهره‌برداری است و در مرز لطف‌آباد نیز این سازه در حال ساخت می باشد و مشکل خاصی در خصوص تبادل واگن نداریم.
ابوالفضل بیاتی افزود: تبادل واگن در مرز ترکمنستان به طور کامل در اختیار ترکمنستان است و آن‌ها نیز سوله ضدعفونی خود را آماده کرده اند، با این حال ما نیز در مرز لطف آباد اقدامات لازم را به انجام رسانده و احتمالا تا هفته آینده آماده بهره‌برداری خواهیم بود.
*بخش خصوصی، صرفا زینت‌المجالس نیست
در ادامه این جلسه، «سیادت» نایب رئیس اتاق مشهد در واکنش به اظهارات صورت گرفته، تصریح کرد: بیشترین اثرگذاری جلساتی از این دست، آشنایی و اطلاع بیشتر مسئولان دولتی از مشکلات و دشواری های پیش روی بخش خصوصی است تا گره‌ای در چهارچوب قوانین و به مدد پیگیری ها و پافشاری ها گشوده شود. ما می‌دانیم که مدیران دولتی نیز مشکلات و مسائل خاص خود را دارند اما انتظار داریم، از سربازان اقتصادی که با تمام سرمایه و حیثیت به صحنه آمده‌اند، حمایت لازم و کافی را به عمل آورند.
وی یک استراتژی موثر در تداوم و حتی ارتقای تعاملات تجاری با کشورهای همسایه را ایجاد منافع دوجانبه برای طرفین برشمرد و عنوان کرد: اگر روابط و منافع اقتصادی و بازرگانی دو کشور، در گرو تداوم تعاملات قرار بگیرد؛ دیگر شاهد گره‌افکنی ها از سوی آن ها نخواهیم بود و چه بسا حتی همسایگان برای تسهیل امور، پیشقدم و پیگیر شوند.
سیادت نقبی به ظرفیت تعاملات تجاری با افغانستان زد و گفت: باید اذعان کنیم که مسائل اقتصادی در این کشور با موضوعات فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و... پیوند خورده است و این مسئله، نوع مواجهه ما را با مسائل این کشور همسایه را دستخوش ضرورت هایی می کند. به دفعات پیشنهاد سرمایه گذاری در حوزه کشت فراسرزمینی در افغانستان را مطرح کرده بودیم که می توانست تراز تجاری دو کشور را بهبود ببخشد.
نایب رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی خاطر نشان کرد: تشکل‌ها، بازوان اجرایی اتاق بازرگانی هستند و اگر تشکلی متخصص و توانمند وجود داشته باشد، باید بخشی از امور و پیگیری ها به آن سپرده شود. متاسفانه جایگاه و نقش تشکل های بخش خصوصی در حوزه تصمیم گیری و تصمیم سازی کشور به درستی دیده نشده و بخش خصوصی به عنوان زینت المجالس تلقی می شود که نظراتش، اثری در سیاستگذاری ها ندارد. این رویکرد غلط به رغم شعارهای مسئولان، همچنان تداوم دارد.
آزمون، نماینده استانداری خراسان رضوی نیز در همین رابطه تاکید کرد: خوشبختانه رویکرد استاندار خراسان رضوی، حمایت حداکثری از بخش های مولد و اقتصادی استان است. بر این باوریم که حذف رویه های موازی و مخل، می تواند محیط کسب و کار این خطه را بهبود ببخشد اما تحقق آن در گرو پیاده سازی پنجره واحد تجاری خواهد بود. درخواست ما از اتاق بازرگانی، بررسی و ارزیابی این بحث و ارائه پیشنهادات لازم در این حوزه است.
*ضرورت پیگیری برای تحقق مدیریت واحد در مرزهای کشور
نایب رئیس اتحادیه کارگزاران گمرکی خراسان نیز در رابطه با مرز ترکمنستان و وضعیت فعلی تجارت از مسیر این کشور، گفت: پیگیری هایی برای از سرگیری تبادلات تجاری و فعال شدن مرزهایمان با این کشور صورت گرفته که به زودی نتایج آن ها را شاهد خواهیم بود اما همچنان در بحث مشکلات مربوط به ورود و خروج مسافران و خسارت مربوط به ابطال ویزای رانندگان با چالش هایی مواجه هستیم.
مرتضی قندچی با اشاره به عدم وجود مدیریت واحد در مرزهای کشور به عنوان عمده ترین چالش در این بخش، اظهار کرد: یکی از مصادیق این بحث، از گذشته تا به امروز مرز دوغارون است. انبوه مشکلات در این منطقه، بارها در جلساتی از این دست تکرار شده اما تغییری حاصل نیامده است. بروز یک بارندگی، چالش های جدی و صف های طولانی برای خروج ناوگان حمل و نقل تجاری را موجب می شود. فقدان جدی زیرساخت ها و امکانات نیز بر حجم مشکلات افزوده است. نبود مدیریت واحد مرزی نیز باعث شده تا نهادها و سازمان های حاضر در مرز، هم خوانی کافی نداشته و بروز یک مشکل کوچک، به چالش بزرگ در زنجیره خدمات این مرز تبدیل شود. معتقدم که پیگیری این جنس امور در سطح ملی، ما را مدت ها متوقف خواهد کرد اما اگر بستر حل و فصل آن در استان فراهم شود؛ چالش های زیادی مرتفع خواهند شد.
وی درخواست کرد: به عنوان یک پروژه و اقدام موثر باید بحث تحقق مدیریت واحد مرزها را پیگیری کنیم چرا که تحقق آن، مشکلات فراوان دیگری را حل خواهد کرد.
* رویه های پیچیده و مانع تراشی ها؛ دغدغه فعالان بخش تولید و تجارت خارجی استان
محمود کیانی، مدیرعامل شرکت کیان توس گفت: رتبه کسب‌وکار کشور ما از بین 190 کشور، 176است و این موضوع علل متعددی دارد که من فقط به دو مورد اشاره می‌کنم. ما مدعی دولت الکترونیک هستیم اما فرآیند تولید و یا دریافت مجوزها، بسیار زمان‌بَر می باشد.، مورد دوم نیز به بحث بازگشت ارز مربوط می شود. ما مدعی هستیم که این مبالغ به چرخه اقتصادی و تولیدی بازگردانده شده و حساب‌های مالی ما نیز این موضوع را گواهی می کنند اما دولت بازگشت ارز را به طریقی دیگر و با بخش‌نامه های بسیار پیچیده از صادرکننده مطالبه می کند.
وی با انتقاد از رویه های پیچیده و مانع تراشی ها در دستگاه های متولی، خواستار مساعدت با فعالان اقتصادی در شرایط موجود اقتصادی شد.
در ادامه، کاظم شیردل نایب رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان با اشاره به مشکل کمبود واگن، بیان کرد: بسیاری از پیشنهادات مطرح می‌شود اما اصلا مورد توجه قرار نمی‌گیرد. از طرفی بوروکراسی اداری در بخش اقتصادی، سیاسی و سایر حوزه‌ها، بسیار دست‌وپاگیر است و باید برای آن راه‌حلی در نظر گرفت.
وی هشدار داد: با توجه به بسته بودن مرزها و دپو شدن بخشی از کالاهای صادراتی، این نگرانی وجود دارد که در صورت از سرگیری تجارت ریلی، بهای واگن های صادراتی به ناگاه افزایش پیدا کند و هزینه های صادرات را افزون نماید. در حال حاضر نشانه هایی از این بحث را شاهدیم و نگرانی خود را در این رابطه اعلام می کنیم.
رئیس اتحادیه بارفروشان نیز در ادامه تریبون را در اختیار گرفت و گفت: یکی از مشکلات در حوزه صادرات و واردات، عدم تخصیص کد ارز برای ثبت سفارشات است که البته این مسئله گاهی با رانت هایی نیز مواجه می شود. مثلا تعدادی از افراد با حجم بالاتری از سفارشات، به راحتی کد ارزی می‌گیرند اما ما باید از طریق دلالان و با استفاده از کد آن ها برای این موضوع اقدام کنیم. از طرفی، روند اداری مربوطه را نیز پیگیری کرده اما نتیجه‌ای کسب نکردیم.
حیدر ساکن برجی ادامه داد: معضل دیگر، عدم تخصیص کد ارزی به کالاهای وارداتی و یا به محصولات بین راه است. این ام باعث شده تا کالاهای بسیاری در گمرکات کشور متوقف بمانند.
وی خاطر نشان کرد: هر کارگروهی که تشکیل می‌شود باید راه خود را تا رسیدن به نتیجه ادامه دهد و در نیمه راه، پیگیری ها و مطالبه گری ها را رها نکند. ما نیز انتظار نداریم که همه مشکلات به یکباره حل شود اما استمرار تلاش ها را تقاضا داریم.
حسین محمدیان مدیرعامل شرکت افلاک الکتریک و از صادرکنندگان استان نیز در این جلسه بیان کرد: معتقدم که مدیران دولتی به صادرات اعتقادی ندارند و در سالی که به عنوان جهش تولید نام گرفته است، جهش دلالی را شاهد هستیم. اگر امروز کشورهایی مثل ترکمنستان و افغانستان شرایط را برای ما سخت می‌کنند مشکل اصلی خود ما هستیم، یک تولیدکننده برای تامین مواد اولیه خود به مشکل دچار می شود و اگر با وجود معضلات بسیار هم بتواند کالای خود را تولید کند و به مرز برساند، باز با موانعی مواجه می گردد که مانع از صادرات کالای او می شوند.
هادی نبی زاده، عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان استان نیز در همین رابطه عنوان کرد: عمده مشکلاتی که فعالان اقتصادی در استان با آن دست و پنجه نرم می کنند، متاثر از مسائلی است که در سطح ملی باید پیگیری شوند.
وی تاکید کرد: متاسفانه به رغم ظرفیت ها و اهمیت بخش صادرات کشور برای تامین نیاز ارزی آن، به این عرصه بهای لازم داده نمی شود و حمایتگری کافی از فعالان آن وجود ندارد. تقاضای ما از پارلمان بخش خصوصی، پیگیری مجدانه مشکلات این بخش است تا تسهیلگری های لازم برای فعالان این بخش محقق گردد.
وی در ادامه گزارش کوتاهی نیز از چالش ها و مشکلات موجود صادرکنندگان استان ارائه نمود.
