نگرانیم بورس به مثابه موسسات مالی و اعتباری، اقتصاد کشور را به گروگان بگیرد
رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و بازار پول اتاق بازرگانی خراسان رضوی:
نگرانیم بورس به مثابه موسسات مالی و اعتباری، اقتصاد کشور را به گروگان بگیرد
رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و بازار پول اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت: نگرانیم بورس نیز به مثابه آنچه موسسات مالی و اعتباری بر سر اقتصاد کشور آوردند، این بخش را به گروگان بگیرد و چالش هایی جدی برای سرمایه ها و اعتماد مردم رقم بخورد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ «محمدعلی چمنیان» که در نخستین جلسه این کمیسیون در سال جاری سخن می گفت، متذکر شد: فعالیت موسسات مالی و اعتباری، نظام اقتصادی کشور را در مقطعی با بحران مواجه ساخت و خسران ناشی از اتفاقات آن دوره، سرمایه های فراوانی را از میان برد. امیدواریم هوشیاری کافی از سوی متولیان امر وجود داشته باشد تا ظرفیت ارزشمند بازارهای سرمایه، به چالش کشیده نشود.
وی ادامه داد: در تجربه تلخ فعالیت موسسات مالی و بحرانی که برای نظام اقتصادی کشور رقم خورد، این دولت بود که ناگزیر شد تا خسارت و زیان مردم را جبران کند. در واقع هزینه هایی که می توانست صرف رفاه مردم شود، به جبران سودجویی این موسسات اختصاص یافت. اقدام دولت با هدف پرهیز از آسیب وارد آمدن به سیستم بانکی کشور انجام گرفت اما امروز که شاهد هستیم دولت هیزم به آتش بورس می افکند تا این بخش پایدار بماند، پس بار دیگر این دغدغه قوت می گیرد که آیا تجربه ای تلخ تکرار خواهد شد؟
رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و بازار پول اتاق مشهد خاطرنشان کرد: در حال حاضر بسیاری از افراد جامعه به دلیل جذابیت های بورس ، وارد این بازار شده و از سوی دیگر بنگاه های اقتصادی در تلاش هستند تا به بورس ورود پیدا کنند و از بازار سرمایه برای توسعه زیرساخت های تولیدشان بهره بگیرند. این فرآیندی منطقی و شناخته شده در جهان است. حال اگر این مهم با رعایت اصول خاص خود محقق شود، قاعدتا برای تمامی کشورها با منافع بسیاری همراه خواهد بود، چرا که جریان نقدینگی و سرمایه های خرد به سمت تولید و ارزش افزوده هدایت می شود.
وی تاکید کرد: علاوه بر آن، فرآیند ورود به بورس ساز و کارهای مشخص و خاصی دارد اما در کشور ما مسائل و حواشی زیادی در این عرصه است که باید شفاف سازی شوند تا دغدغه ها نسبت به آینده این بازار، مرتفع گردد.
چمنیان با بیان اینکه در حال حاضر یکی از مهم ترین دغدغه های سرمایه گذاران، نوسانات شاخص های بورس است تصریح کرد: تعداد بسیار اندکی از شرکت ها در خراسان رضوی به صورت فعال در بورس حضور دارند و حضورشان نیز موفقیت آمیز بوده است. به اعتقاد بنده تعداد این شرکت ها به انگشتان دست هم نمی رسد که حضور فعال داشته و از قضا در این عرصه شناخته شده باشند.
این عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد با طرح این سوال که؛«چرا تعداد شرکت های فعال بیشتری در بورس نداریم؟»، ادامه داد: طیف های مختلف برای این سوال پاسخ های متفاوتی داشته اند. به طور مثال، گروهی بر این باورند که شرکت ها و بنگاه های اقتصادی شفافیت ندارند در مقابل فعالان اقتصادی این مسئله را رد می کنند و بر این اعتقاد هستند که بنگاه های اقتصادی به رغم صداقت کامل در حال انجام فعالیت خود، تمایلی برای ورود به بازار بورس ندارند، چرا که بر این باورند که در بورس حساب سازی صورت می گیرد و صورت های مالی را بایستی تغییر داد تا در این عرصه موفق جلوه کرد. این طیف همچنین معتقدند که بانک ها بزرگترین موسسات حاضر در بورس بودند که با ورشکستگی، اعتماد عمومی را خدشه دار کردند و لذا ورود به بورس صداقت حرفه ای فعالان اقتصادی را زیر سوال می برد.
وی ادامه داد: در کنار این دو رویکرد متفاوت، نظرات دیگری نیز وجود دارد با این حال آنچه که مسلم است آگاهی از ساز و کارهای بورس است و رفتار کارگزاران نیز تاثیر به سزایی بر این بازار دارد.
رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و بازار پول خراسان رضوی با اشاره به اینکه بورس فرصتی را پیش روی فعالان اقتصادی گذاشته تا وابستگی شان به منابع مالی کاهش پیدا کند، عنوان کرد: سازمان های بالغی که وارد بورس می شوند از شفافیت لازم برخوردار هستند. در غیر این صورت عدم شفافیت در وهله نخست ضربه داخلی به شرکت وارد می کند و در ادامه آسیبی به وجهه آن شرکت در افکار عمومی خواهد زد.
*بازدهی سرمایه گذاری بلندمدت در بورس نسبت به بازارهای دیگر بیشتر است
در ادامه حسین خدادوست، مدیر بورس منطقه‌ای خراسان رضوی عنوان کرد: بازار مالی هر کشوری به بازار پول و سرمایه تقسیم می شود. بر همین اساس تامین مالی شرکت ها معمولا از دو طریق انجام می گیرد، نخست اخذ تسهیلات از بانک ها به همراه پرداخت بهره و اصل وام و دوم تامین مالی از طریق بازار سرمایه است که این روند در بلند مدت تداوم دارد و اشخاص در سود و زیان شرکت ها سهیم خواهند بود و داد و ستدها نیز میان مردم انجام می گیرد.
وی در خصوص مزایای بورس اوراق بهادار برای شکوفایی اقتصاد کشور عنوان کرد: از مزایای بورس اوراق بهادار می توان به جمع آوری سرمایه های جزئی و پراکنده و تجمیع آن ها در جهت تجهیز منابع مالی شرکت ها، توزیع عادلانه درآمد و ایجاد احساس مشارکت، شکل دهی یک بازار رقابت کامل (وجود تعداد زیادی خریدار و فروشنده، آزادی ورود و خروج از بازار و شفافیت اطلاعاتی بازار) و تخصیص مطلوب منابع اشاره کرد.
خدادوست خاطرنشان کرد: خرید سهام برای کسب سود و بازده مناسب، نقدشوندگی بهتر سهام شرکت ها نسبت به بازار غیررسمی، دسترسی آسان تر به اطلاعات شرکت ها، اعمال حق رای و مشارکت در اداره امور شرکت و احساس مشارکت در امور تولیدی و تجارتی از جمله رویکردهای سرمایه گذاران به بازار بورس است.
مدیر بورس منطقه‌ای خراسان رضوی افزود: تامین مالی از طریق انتشار سهام جدید و فروش آن در بازار بورس، سهام عادی دارای سر رسید نیست، ارتقاء سطح اعتماد عمومی، جنبه تبلیغاتی، برخورداری از تسهیلات بانکی، تغییر در ترکیب سهامداری، معافیت های مالیاتی، انتشار اوراق مشارکت بدون اخذ مجوز از بانک مرکزی، استفاده از سایر ابزارهای تامین مالی در بازار بورس (صحکوک، اختیار فروش، اتی و...) از مهم ترین مزایای بورس از دید شرکت ها و واحدهای اقتصادی صادرکننده اوراق بهادار می باشذ.
وی خاطرنشان کرد: کسب سود و بازده یکی از اهداف سرمایه گذاران در بازار بورس است و در بلندمدت سرمایه گذار می تواند به این هدف دست پیدا کند، کسب بازده از دو محل حاصل می شود، نخست از ظرفیت دریافت سود نقدی و دوم از محل افزایش و یا کاهش قیمت سهام.
خدادوست عنوان کرد: براساس پژوهش های علمی صورت گرفته، بازدهی سرمایه گذاری بلندمدت در بازار بورس نسبت به تمامی بازارهای دیگر بیشتر بوده است که این مهم در تمام کشورهای دنیا صدق می کند. علاوه بر این فردی که با مطالعه طی یک بازه زمانی بلندمدت در بورس سرمایه گذاری کند، قطعا سود بسیاری را تجربه خواهد کرد. در بازار بورس ایران نیز افرادی هستند که براساس تجربه بلندمدت در یک سبد خاص سرمایه گذاری کرده و بیشتر از بازده بازار سود کسب کرده اند. این مهم حاکی از آن است که بازار بورس در بلندمدت سود بسیاری را نصیب سرمایه گذاران خواهد کرد اما در مقابل بسیاری از افراد تمایل دارند تا در کوتاه مدت در بورس سرمایه گذاری کرده و سود کسب کنند.
مدیر بورس منطقه‌ای خراسان رضوی با بیان اینکه تامین مالی از طریق انتشار سهام جدید و فروش آن در بازار بورس اصلی ترین مزیتی است که ورود به بورس برای شرکت ها دارد، ادامه داد: بانک مرکزی طی بخشنامه ای به بانک ابلاغ کرده بود که در ارائه تسهیلات به صاحبان شرکت ها، اولویت به شرکتی داده شود که به بورس وارد شده است، چرا که صورت های مالی شفافی دارد اما شرکتی که در بورس حضور ندارد، بانک از آن مجموعه تقاضای حسابرسی و ارائه مدارک دارد.
وی خاطرنشان کرد: شرکت ها در ارائه صورت های مالی و اطلاعاتی که باید به بورس ارائه دهند، حساسیت هایی دارند چرا که این موارد باید استانداردهای خاصی را رعایت کرده و شفاف باشد. از طرفی صورت های مالی باید در دوره های زمانی مشخص منتشر شود. حال اگر شرکت زیرمجموعه داشته باشد، باید صورت های مالی آن نیز تهیه شود و شرکت های سرمایه گذاری نیز باید صورت های مالی و سبد سرمایه گذاری شان را اعلام کنند.
خدادوست افزود: مقرر است تا بورس مستقلی در حوزه صنعت ساختمان ایجاد شود و حتی اعضای هیات موسس آن نیز تعیین شده و مراحل اجرایی آن نیز طی می شود. اگر این بورس مستقل ایجاد شود، وضعیت بازار مسکن به مراتب بهبود خواهد یافت.
*ضرورت آگاه سازی جامعه نسبت به ریسک های بازار سرمایه
در بخش دیگری از نشست، ناصر صادقی، سرپرست امور اداری و منابع انسانی اتاق بازرگانی خراسان رضوی تریبون را در اختیار گرفت و عنوان کرد: معاملات در بورس یک نوع قرارداد حقوقی و معامله بانکی بین اشخاص حقیقی بدون وساطت دولت است. حال اگر افراد قبل از ورود به بورس به این مهم آگاهی پیدا کنند که دولت در انعقاد این قرارداد نقشی ندارد، پس در صورت بروز هر گونه مشکلی، توقع جبران خسارتشان را از محل اموال بیت المال ندارند.
وی تاکید کرد: باید ذهنیتی ایجاد شود تا افراد براساس توانایی خودشان وارد این قرارداد شوند نه آنکه از دولت بخواهند خسارات وارده را جبران کند. در واقع آگاه سازی جامعه نسبت به ریسک های موجود در بازار سرمایه، کمک خواهد کرد تا افراد با احتیاط بیشتری مسیر خود را در آن انتخاب کنند.
در ادامه مجید ستوده منش، مدیر داخلی شرکت معدنی درکاو با بیان اینکه معادن یکی از مهم ترین سرمایه های کشور به شمار می آیند و ظرفیت آن ها باید مغتنم شمرده شود، عنوان کرد: اگر در بخش معدن سرمایه گذاری از همان مرحله اکتشاف صورت بگیرد چون هزینه های اکتشاف بسیار است، قطعا تولید سرمایه های هنگفت خواهد کرد، چرا که ایران یکی از مهم ترین ذخایر معدنی دنیا را در اختیار دارد.
وی ادامه داد: شرکت های تهیه و تولید مواد معدنی همچون ایمیدرو که دولتی هستند، مجوز دارند تا معادن را در بورس و فرابورس به مزایده بگذارند این در حالی است که شرکت های خصوصی اکتشافی معدن که باید هزینه های هنگفتی را تامین کرده و متقبل شوند تا در این مسیر قرار بگیرند. لذا توصیه می شود سرمایه گذاری های عمومی در حوزه اکتشافی معدن انجام بپذیرد تا مردم نیز در بخش اکتشاف سرمایه گذاری کنند.
*رویکرد بورس برای ورود صنعت ساختمان به این بازار چیست؟
در بخش دیگری از این نشست رضا احدیان، رئیس انجمن توسعه و سرمایه گذاری و عمران خراسان رضوی در سخنانی بیان کرد: صنعت ساختمان خام است و فعالان این حوزه هنوز برای ورود به بورس سوال های متعددی دارند. حال اگر صنعت ساختمان وارد بورس شود، کارخانجات تولیدی فراوانی که امروز به نوعی در ارتباط و درگیر با این صنعت هستند، منتفع خواهند شد.
وی عنوان کرد: حال سوال اینجاست که رویکرد بورس برای ورود صنعت ساختمان به این بازار چیست؟ شرکت های ساختمانی ما عمدتا پیمانکاری هستند و در حال حاضر برندهای معروف اندکی در حوزه ساختمان در کلانشهرها فعالیت دارند و البته که همین برندها نیز اطلاع کافی برای ورود به بورس ندارند. به نظر می رسد نحوه ورود صنعت ساختمان به بورس باید به خوبی بررسی و با گام های منسجم و هماهنگی محقق شود.
* در شرایط فعلی بازار بورس دچار حباب است
در ادامه محسن شرکا، نایب رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و بازار پول اتاق مشهد با بیان اینکه در شرایط فعلی بازار بورس دچار حباب است، عنوان کرد: باید بررسی شود، این میزان نقدینگی که وارد بازار بورس می شود، چند درصد صرف کارهای تولیدی، توسعه صنعتی، ارتقای بخش های بهره ور و ... می شود؟ اگر نحوه هدایت این حجم نقدینگی شفاف شود، بسیاری از ابهامات و چالش ها برطرف خواهد شد و نگرانی نخبگان اقتصادی نیز از بابت سرنوشت و آتیه این بازار مرتفع می گردد.
وی خاطرنشان کرد: در حالی که بورس های بین المللی در حال سقوط هستند، بورس در ایران روند تصاعدی دارد، لذا در صورت بروز هر گونه اختلالی در این بازار، باید منتظر عواقب اقتصادی و اجتماعی گسترده آن نیز باشیم.
شرکا در پایان خاطرنشان کرد: هدایت نقدینگی به سمت بازار پول و سرمایه و جهت دهی به آن در راستای حرکت برای کمک به بخش های مولد، باید مبنای عملکرد بازار سرمایه در ایران باشد.
