گردشگری کشاورزی؛ ایده‌ای نو برای معیشت پایدار و توسعه روستایی
در نشست مشترک کمیسیون های کشاورزی و گردشگری اتاق بازرگانی مشهد مطرح شد:
گردشگری کشاورزی؛ ایده‌ای نو برای معیشت پایدار و توسعه روستایی
گردشگری کشاورزی (آگروتوریسم) و ظرفیت‌های آن در خراسان رضوی، اعضای دو کمیسیون «گردشگری» و «کشاورزی و آب» اتاق مشهد ر ا گردهم آورد تا در خصوص زیرساخت های لازم برای توسعه این پتانسیل و الزامات تدوین تقویم رویدادهای گردشگری کشاورزی، به گفتگو بنشینند.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ «علی شریعتی مقدم»، رئیس کمیسیون کشاورزی و آب اتاق مشهد در ابتدای این جلسه با بیان اینکه، «علی رغم تحریم‌ها، کشاورزی پیشران رشد اقتصادی در کشور بوده است»، عنوان کرد: امسال در بخش تولید محصولات کشاورزی رشدی 8درصدی را شاهد بودیم که گواه ظرفیت‌های ارزشمند این بخش است و همین امر توانسته برخی از عقب‌افتادگی‌ها در حوزه‌های دیگر را جبران کند.
وی متذکر شد: از سوی دیگر، خراسان رضوی با توجه به حضور سالانه 30میلیون زائر و مسافر، یکی از پایگاه های مهم صنعت گردشگری کشور به شمار می‌آید. این بخش می تواند در پیوند با سایر حوزه های تخصصی نظیر بخش کشاورزی، پتانسیل های تازه‌ای را فراهم آورد و ظرفیت جدیدی برای جذب و ماندگاری گردشگران ایجاد کند.
این عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد خاطر نشان کرد: صنعت گردشگری این استان و البته در سطح کشور و اقصی نقاط جهان، به واسطه بحران ناشی از شیوع کرونا، متحمل خسارت‌های سنگینی شده است. برنامه ریزان این بخش باید بکوشند تا این تهدید را به مدد ظرفیت های جدید، به فرصت تبدیل کرده و مانع آن شوند تا سرمایه گذاری های صنعت گردشگری، در این بحران از دست برود.
شریعتی مقدم، گوشه‌چشمی داشت به تغییر در سیاق زندگی افراد، در مواجهه با شیوع کرونا و توضیح داد: شاید بتوان ذائقه گردشگران را در این روند تحول سبک زندگی، به سفر به مناطق طبیعی سوق داد. تغییر بخشی از مقاصد گردشگری و استفاده از ظرفیت های تازه در این حوزه، می تواند برای صنعت گردشگری، فرصت های نویی را فراهم کند.
وی ادامه داد: طرح ترسیم تقویم گردشگری کشاورزی، در اتاق بازرگانی ایران مطرح و با استقبال مواجه شد. از آنجایی که کشاورزی پایه تمدنی سرزمین ما به شمار می آید، می‌توان با تکیه بر این ظرفیت، در مناسبات بین‌المللی نمودهای تازه‌ای مانند ثبت پتانسیل های جغرافیایی-گردشگری ملی و بین‌المللی کشاورزی را ارائه نمود. معتقدیم که گردشگری کشاورزی، ایده‌ای نو برای معیشت پایدار و توسعه روستایی به شمار می آید و باید این فرصت را مغتنم بدانیم.
وی بر نقش و رسالت فعالان حوزه کشاورزی و گردشگری در تحقق پیوند این دو بخش تاکید کرد و گفت: ما برای به اجرا درآوردن و نهادینه کردن این طرح، نیازمند حضور افرادی به عنوان پشتیبان و حامی هستیم. هتل‌ها و بخش‌های گردشگری با توجه به تخصصی که در این صنعت و اقتضائات آن دارند، می توانند هدایتگر سرمایه گذاران در تامین زیرساخت های بهداشتی، هویت‌سازی، اجرای مراسمات و آیین‌های سنتی و... باشند.
*چالش های بخش کشاورزی، از تحریم‌ها تا خودتحریمی‌ها
رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق ایران، اشاره ای نیز به چالش های پیش روی بخش کشاورزی داشت و متذکر شد: به چاشنی تحریم ها، عدم اقدام به موقع در مواجهه با چالش ها، ضعف در سیاستگذاری ها، مقطعی بودن حمایت ها، کمبود بعضی مواد اولیه و اقلام مورد نیاز این بخش، قیمت‌های غیرواقعی و بعضا سنگین اقلام و نهاده ها برای تولیدکننده و... از جمله چالش های فعالان این بخش به شمار می آید.
وی ادامه داد: علاوه بر این تولید کننده در بخش‌های بانکی و تامین مالی و از آن مهم تر، در حوزه بازار و عرضه نیز مشکلاتی دارد که جز با حمایت و سیاستگذاری موثر، قابل حل و فصل نیست.
وی از چالش های بخش صادرات و به ویژه موضوع رفع تعهدات ارزی نیز سخن گفت و تاکید کرد: اتاق بازرگانی ایران و کمیسیون کشاورزی آن، از طریق برگزاری جلسات متعدد و مکاتبات با بخش‌های مختلف به خصوص بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان توسعه تجارت پیگیر حل این مشکلات بوده و هستند اما همراهی نهادهای متولی برای عبور از موانع، ضروری خواهد بود و بعضی خودتحریمی ها باید با اصلاح نگرش ها، برداشته شود.
*ضرورت تغییر کشاورزی تولید محور به کشاورزی مبتنی بر بازار
شریعتی مقدم در ادامه بر ضرورت تغییر در رویکردهای توسعه ای تاکید کرد و گفت: باید از کشاورزی تولیدمحور به سمت و سوی کشاورزی مبتنی بر بازار حرکت کنیم تا بهره وری در این بخش افزایش پیدا کند و گام های توسعه ای، هدفمند برداشته شوند. در رابطه با تمرکز بر مزیت های تولیدی، وزارت جهاد کشاورزی نیز مشارکت و همراهی لازم را خواهد داشت.
وی از اعضای دو کمیسیون خواست تا در قالب مشارکتی موثر، برنامه‌ای با کیفیت و مکمل توریست زیارت در جهت تامین منافع کشاورزان پیشنهاد دهند، چراکه این امر می‌توان نهضتی در زندگی کشاورزان مخصوصا در فصل تولید، ایجاد کند.
*ایجاد حس تولید در گردشگر
علی‌اکبر علیزاده قناد، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد نیز در ادامه تریبون را در اختیار گرفت و بیان کرد: خراسان رضوی، پتانسیل بالایی در هر دو زمینه کشاورزی و گردشگری دارد. با توجه به شرایط فعلی و شیوع بیماری کرونا؛ اگر تغییری در ظرفیت های گردشگری ایجاد نکنیم، با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد.
وی تاکید کرد: یکی از این تغییرات می‌تواند در جهت هماهنگی با محیط‌های کشاورزی و استفاده از محصولات ارگانیک باشد. در بسیاری از کشورها، بخشی از تورهای توریستی مربوط به گردشگری کشاورزی است، ما نیز اگر بتوانیم زمینه بازدید دوستداران طبیعت از محیط های کشت و کار و به ویژه مزارع ارگانیک را فراهم کرده و حس تولید را به این گردشگران القا کنیم، قطعا شاهد رشد علاقه مندی در این افراد خواهیم بود. توامان بستری فراهم می شود تا گردشگرانی که به نیت زیارت به مشهد سفر می کنند، انگیزه ماندگاری بیشتری در این شهر و استانمان داشته باشند.
این عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد افزود: ترویج کشاورزی در توریسم، زمینه سرمایه گذاری های جدیدی را در بخش گردشگری فراهم می کند و هدایتگری موثری را در این حوزه ایجاد می نماید.
*الزامات تنظیم تقویم رویدادهای کشاورزی و طبیعی
مژگان ثابت تیموری، نایب رئیس کمیسیون گردشگری پارلمان بخش خصوصی مشهد نیز در همین خصوص بیان کرد: پیرو جلسات پیشین، کمیته‌ای با عنوان «گردشگری کشاورزی» ذیل دو کمیسیون تخصصی مربوطه در اتاق مشهد شکل گرفت و زمینه توسعه این شاخه از گردشگری را به ویژه در غرب و جنوب غربی استان، با توجه به کشت دو محصول زعفران و انگور، مورد بررسی قرار گرفت.
وی تصریح کرد: گردشگری کشاورزی در دو دهه میلادی اخیر در کشورهای توسعه یافته شکل گرفت و در کشورهای در حال توسعه‌ای همچون چین از سال 2004 بر آن تمرکز شد، به طوری‌که در سال 2011 حدود 720 میلیون بازدیدکننده را در حوزه گردشگری کشاورزی به خود جذب کرد و درآمدی بالغ بر 216 میلیارد یوان از این راه برای اقتصاد این کشور حاصل آمد. مشاهده می‌شود کشورهایی که با برنامه‌ریزی در این زمینه پیش می‌روند، به راحتی کسب درآمد می‌کنند.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی با اشاره به ماده 11 قانون برنامه پنجم توسعه ایران، ابراز کرد: در این موضوع با انحراف مواجه هستیم. وزارت میراث فرهنگی روستاهای هدف گردشگری را فقط نسبت به فضاهای خاص و تاریخی و یا ویژگی‌های خاص آن روستا می‌داند و اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی را نیز به همان نسبت توسعه داده و به جذب توریست پرداخته است و به نوعی انحراف این قانون را رقم زده است. با این حال، ابلاغ جدید وزارت مبنی بر گسترش گردشگری کشاورزی، سبب خرسندی است.
وی اضافه کرد: 464 روستا در ابتدای این برنامه در کل کشور به عنوان روستای هدف گردشگری قرار گرفتند اما در حال حاضر، تنها در استان خراسان رضوی بالغ بر 1600 روستای هدف گردشگری شناسایی شده است و عملا تمام روستاهای استان را دربرمی‌گیرد. قاعدتا این امر محقق نمی‌شود اما با تنظیم یک تقویم رویدادهای کشاورزی و طبیعی، فعالان گردشگری شهر مشهد منتفع شده و از طرفی گردشگر علاوه بر داخل شهر، به مناطق حریم شهر مشهد نیز وارد می‌شود. طبیعتا تنظیم این تقویم اقتضائاتی دارد که باید در محافلی از این دست بررسی شوند.
وی تشکیل کمیته‌ای فعال از افراد اهل فکر و دست به قلم را لازمه تحقق این اتفاق دانست و ادامه داد: غرفه‌ها و بازارهای رسمی و غیر رسمی که طی سال‌های گذشته در حاشیه روستاها شکل گرفته است باید ساماندهی شوند، البته فستیوال‌های مردمی می‌توانند در این تقویم جای گرفته و سبب رونق آن شوند. مزرعه نمونه آستان قدس رضوی، مزرعه کشاورزی طرق و مزرعه دانشگاه فردوسی در محدوده طرق، پتانسیل‌های بسیار زیادی را به لحاظ کم بودن فاصله آن ها تا شهر مشهد دارد. همچنین کارخانه‌جات صنایع غذایی دارای پتانسیل بالایی در این زمینه هستند.
* ضرورت هدایت سرمایه‌گذاران به بخش کشاورزی
در ادامه این جلسه، رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی به توافق‌نامه بین دو وزارت جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی و گردشگری در خصوص بحث اگوتوریسم اشاره کرد و گفت: در استان، بحث اجرایی اگروتوریسم به سازمان نظام مهندسی کشاورزی واگذار شده است. البته در توافق‌نامه مبادله شده در تهران، مشکلاتی وجود دارد که باید برطرف شود.
سید احمد دلقندی ادامه داد: یکی از اهداف ما، آشنایی مردم با محصولات کشاورزی است. موضوع دیگر، هدایت سرمایه‌گذاران به بخش کشاورزی و صنایع فرآوری آن است، افراد زیادی مایل به سرمایه‌گذاری در این حوزه هستند اما آشنایی کافی با این مقوله ندارند و یکی از اهداف ما، فراهم کردن زمینه این آشنایی و هدایت موثر سرمایه گذاران در این بخش است.
وی افزود: نگاه وزارت میراث فرهنگی به اگروتوریسم باید از منظر بخش کشاورزی باشد چرا که در صفحه یک دستورالعمل مربوط به این بحث، گردشگری کشاورزی به عنوان شاخه‌ای از گردشگری روستایی معرفی شده است، در حالیکه این رویکرد صحیح نیست و بسیاری از واحدهای تولیدی از روستا مجزا هستند و در حوزه شهری و یا مراتع و جنگل‌ها قرار دارند؛ این دو مقوله از هم جدا بوده و نمی‌توان آن‌ها را در یک قالب گنجاند.
این مقام مسئول اضافه کرد: در صفحه دوم این دستورالعمل نیز کمیته فنی گردشگری را شامل مدیرکل، معاون گردشگری، واحد حراست، واحد حقوقی و کارشناس گردشگری معرفی کرده اند و کارشناس جهاد کشاورزی در این کمیته، حضور ندارد.
*اهمیت تهیه بسته‌های آموزشی ترویجی در حوزه گردشگری کشاورزی
محمدرضا اورانی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز در ادامه این جلسه به ایراد سخن پرداخت و بیان کرد: کشور ما دارای تجربه ای غنی در حوزه کشاورزی است. امروزه با تحلیل فعالیت‌های انجام شده، مشاهده می‌کنیم که در هر فعالیت اقتصادی اگر با رویکرد تکمیل زنجیره ارزش، کار را پیگیری نکرده ایم، به مشکل برخورد نمودیم. تولید را رشد دادیم اما در آن پایداری وجود ندارد، همانند فنر ماشین هر زمان که حمایت دولت برداشته می‌شود، سیر نزولی اتفاق می‌افتد.
وی ادامه داد: در مبحث گردشگری کشاورزی نیز ابتدا همه باید بپذیریم که به این موضوع از منظر یک زنجیره درهم تنیده اقتصادی بنگیریم. در ابتدای این زنجیره، یک شرکت سرمایه‌گذار و سیاحتی وجود دارد و در انتهای آن نیز یک حوزه مولد کشاورزی قرار گرفته و هر کدام از این دو باید سهمی در تکمیل حلقه های آن ایفا کنند، در غیر این صورت با مشکلات اجتماعی مواجه می‌شویم.
اورانی ادامه داد: ابتدا باید رشته‌های فعالیتی مورد نظر مشخص و اولویت‌بندی شوند و سپس مناطقی را که نسبت به این رشته‌ها، دارای اولویت اول، دوم و سوم هستند، تعیین نماییم. قدم بعدی، تهیه بسته‌های آموزشی، ترویجی توسط کمیسیون های مرتبط در اتاق مشهد است که ذی‌نفعان آن، اعضای شوراهای اسلامی روستاها، دهیاران، کشاورزان خُبره و توانمند و تشکل‌ها هستند. درآمد گردشگری کشاورزان باید به پایداری روستاها بینجامد و به سرنوشت صنایع تبدیلی که به جای اتصال به روستا، جنبه صنعتی پیدا کرده است؛ دچار نشود چرا که این موضوع خود سبب بیکاری پنهان کشاورزان خواهد شد.
وی تاکید کرد: سازمان جهاد کشاورزی در این زمینه، هرگونه همکاری لازم را با بخش خصوصی به عمل خواهد آورد چراکه گردشگری را یکی از منابع بالقوه درآمدی برای کشاورز و روستایی می‌دانیم و در صورت اجرای صحیح طرح ها و برنامه های مرتبط با این بخش، به پایداری روستاها کمک خواهیم کرد.
مدیرعامل دهکده گردشگری سلامت طرقبه نیز در بخش دیگری از این جلسه در رابطه با دستورالعمل گردشگری کشاورزی تشریح کرد: این دستورالعمل ایرادات زیادی دارد به ویژه تعریف اولیه آن. یکی از مشکلات ما، درک درست مفاهیم است. درمان، بخشی از گردشگری سلامت به شمار می آید و گردشگری سلامت را به معنای درمان و بیمارستان برداشت می کنند اما به تدریج روشن شد که ایجاد تاسیسات گردشگری که به نوعی با سلامت و ارتقای آن مرتبط باشد، یکی از بزرگ‌ترین جذابیت‌های بخش گردشگری به شمار می آید. در مورد گردشگری کشاورزی نیز همین مسئله وجود دارد و این بخش زیرمجموعه گردشگری روستایی نیست.
دلیری افزود: در این دستورالعمل، برای ایجاد سازه‌ای در رابطه با آموزش و یا پذیرایی، باید تغییر کاربری صورت بگیرد و این خود یک روند طولانی مدت را شامل می شود که به صورت شفاف هم بیان نمی گردد. علاوه بر این، تغییر کاربری برای سرمایه‌گذار جایگاه اقتصادی ندارد، همان‌طور که گفته شد گردشگری کشاورزی در کشورهای دیگر درآمدزایی خوبی دارد و منافع ایجاد می‌کند اما در ایران ابتدا باید درک درستی از گردشگری کشاورزی داشته باشیم تا علاوه بر روستاییان، سرمایه‌گذاران دیگر هم بتوانند سبب ترویج گردشگری کشاورزی شوند.
در ادامه جلسه تریبون در اختیار رضا اقنوم، رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی قرار گرفت. او اظهار کرد: ایستگاه طرق با 75 سال سابقه و قدمت، یکی از برندهای آموزش کشاورزی در سطح کشور به شمار می آید و بخشی از این ظرفیت می‌تواند در خدمت صنعت گردشگری قرار بگیرد.
وی ادامه داد: این منطقه، تنها مکانی در استان است که به طور منسجم، تنوع زیادی در گیاهان باغی، زراعی و دارویی آن وجود دارد. می توان حداقل 20 درصد از ظرفیت این مجموعه را که کارهای پژوهشی استفاده نمی‌شود، به عرصه گردشگری اختصاص بدهیم.
وی اضافه کرد: در رابطه با حوزه گردشگری در خواف، موزه گندم در حال اتمام است که به زودی افتتاح می‌شود. در مباحث فنی، اقتصادی و اجتماعی گردشگری نیز پژوهشکده جهاد دانشگاهی و گروه اقتصادی-اجتماعی مرکز تحقیقات به سبب ارتباط نزدیک با روستاها، تجربیات خوبی دارند و مرکز تحقیقات، آماده همکاری با مجموعه‌ها در زمینه فنی است.
اقنوم تشریح کرد: وجود جشنواره‌های محلی کمک می‌کند تا کشاورزان به طور عام از گردشگری روستایی و کشاورزی بهره‌مند شوند.
در ادامه فریدالدین عطار، مدیر هلدینگ گردشگری تارا در سخنانی گفت: در کشور ما موازی کاری بیداد می‌کند و همین رویه نیز مانع از پیشبرد طرح های توسعه ای نوین می شود.
وی ادامه داد: وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ایران، اگرچه در قیاس با دیگر وزارتخانه ها، جدیدالتاسیس به شمار می آید، اما رسالت سنگینی را در دوش می کشد و باید خلاء های گذشته را در اسرع وقت، سامان بدهد. این نهاد نباید از ظرفیت ها و مزیت های تاریخی و گردشگری کشورمان غفلت کند چرا که همین مولفه ها، ایران را در زمره یکی از بهترین مقاصد گردشگری جهان قرار می دهند.
حمیدرضا رضوی خبیر، مدیرعامل شرکت صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی نیز از دیگر حاضران این جلسه بود که در سخنانی بیان کرد: تجارت سبز یک گزینه جدید در اقتصاد کشاورزی به شمار می آید اما باید دید که هدف از این اقدام، نشان دادن مناطق بکر یا اشاعه بخش کشاورزی است و یا مدلینگ جدیدی در حوزه سرمایه‌گذاری دنبال می شود.
وی متذکر شد: باید کمیته‌ای از افراد متخصص در همه زمینه‌های درگیر تشکیل شود تا شاهد همگرایی بخش های مختلف را شاهد باشیم. همچنین باید پذیرفت که ایجاد بعضی زیرساخت ها در یک منطقه، گاها سبب انحصار در بخش خاصی می‌شود و ممکن است در حوزه روستایی نیز اشتغال و ثروت تاثیر چندانی را ایجاد نکند و یا سبب تغییرات فرهنگی در آن منطقه شود. به هرحال باید تمام نقاط ضعف و قوت توریسم سبز را در این رابطه در نظر بگیریم.
صفار، دبیر شورای پژوهشی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز در ادامه این جلسه تریبون را در اختیار گرفت و گفت: بحث کشت و صنعت در ایران با غرب متفاوت است و به همین دلیل در ابتدا باید شناسایی و بعد اولویت‌بندی و انتخاب سرمایه‌گذار صورت بگیرد.
وی ادامه داد: در روند فعالسازی پتانسیل های موجود، الزاما نیاز به جذب توریست نیست و می‌توان کار را با نظام‌مند کردن بازدیدهای دانش‌آموزی و دانشجویی در حوزه کشاورزی کلید زد و به نوعی از این ظرفیت برای پیوند زدن علم، صنعت و تولید بهره جست.
این کارشناس پژوهشی، موضوع آموزش تورگردانان تخصصی در حوزه گردشگری کشاورزی را با هدف تکمیل زنجیره ترویج و فرهنگ سازی در این بخش، مورد تاکید قرار داد.
* انتقاد از تدوین و ابلاغ بخشنامه‌های دولتی و دستوری، بدون نظرخواهی از بخش خصوصی
خانم مردانی، مدیرعامل اتحادیه گیاهان دارویی خراسان رضوی، در این خصوص با اشاره به تصویب طرح گیاهان دارویی در ستاد اقتصاد مقاومتی و ستاد عالی اشتغال کشور، بر اتصال حلقه‌های زنجیره ارزش گیاهان دارویی از تولید تا مصرف، تاکید کرد و متذکر شد: باغ الگویی گیاهان دارویی، ایده‌ای در این زمینه دارد که برگرفته از باغ الگویی گیاهان دارویی ژاپن است و در آن قسمتی برای رایحه درمانی و دمنوش‌سرا در نظر گرفته شده است.
وی از فراهم بودن بخشی از زیرساخت ها برای اجرای این ایده خبر داد.
در ادامه جلسه حسین نیکونام، مدیرعامل و رئیس هیات مدیره انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی در سخنانی عنوان کرد: ایده پردازان این طرح و بخش های متولی که پیگیر پیوند خوردن این دو حوزه هستند، باید مراقب باشند تا تداخل حرفه‌ای در این عرصه رخ ندهد چرا که هر دو صنعت گردشگری و کشاورزی را به عقب خواهد راند و اهداف توسعه ای متولیان آن را اجرایی نخواهد کرد.
وی تصریح کرد: بخشنامه‌های دولتی و دستوری، معمولا بدون نظرخواهی کارشناسی از بخش خصوصی که مجری اصلی در این حوزه ها است، تدوین و ابلاغ می شوند. به همین دلیل نیز عمده طرح‌های دولتی با چالش مواجه شده و یا شکست می‌خورند. پیشنهاد داریم تا در مسیر اجرای این طرح و پیش از تدوین هر دستورالعملی، با تشکل ها و صاحبنظران آن بخش جلساتی برگزار شده و ابعاد کار به بحث و بررسی گذاشته شود.
در ادامه جوادی، کارشناس حوزه مالکیت فکری و برندینگ در ارتباطی آنلاین با این جلسه تصریح کرد: سال گذشته، پروژه‌ای در ایران در رابطه با حمایت از محصولات کشاورزی و افزایش پتانسیل صادرات تولیدات این بخش به خارج از کشور( به ویژه اتحادیه اروپا) شکل گرفت. در ذیل این پروژه، قسمتی برای ارتقای برندینگ و متمایز کردن محصولات ایرانی در بازارهای بین‌المللی تعریف شد. در ایران برخی محصولات در حوزه نشان‌های جغرافیایی داخلی و بین‌الملل ثبت شده اند البته در مبحث نشان‌های جغرافیایی، در مراحل اولیه و آموزش قرار داریم.
وی با تاکید بر ضرورت تبدیل تهدیدها به فرصت، متذکر شد: شیوع بیماری کرونا، چالش های اقتصادی فراوانی را رقم زد اما برای عبور از این مشکلات باید چاره اندیشی کنیم. با افزایش آموزش‌های آنلاین، به تولیدکنندگان کمک خواهد شد تا بازارهای خود را در خارج از مرزهای ایران گسترش دهند. یکی از فواید سیستم برندینگ و نشان‌های جغرافیایی، متوجه حوزه گردشگری است. وقتی در کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه، یک منطقه با محصول خود شناخته می‌شود، فرصت‌های زیادی جهت رشد و توسعه برای آن فراهم می آید. اقدام اولیه در این زمینه، آموزش و اطلاع‌رسانی در دستگاه های متولی به عنوان سیاست‌گذار و بخش خصوصی به عنوان مجری است. سیاستگذاری، حمایت‌های مالی و در آخر تبلیغات یا مارکتینگ، مراحل بعدی کار را شامل می شوند.
مجید مهدوی، دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی نیز در همین رابطه ابراز کرد: ما در مجموعه نظام صنفی در حال بررسی ظرفیت‌های مختلف شهرستان‌ها در حوزه گردشگری و کشاورزی هستیم که در نهایت به تقویمی در این زمینه تبدیل خواهد شد و ماحصل آن را نیز به کمیته مذکور ارائه می کنیم.
*تلاش برای شناسایی اشکالات و موانع احتمالی
اما در پایان این جلسه و در جمع بندی نکات عنوان شده، علیزاده قناد، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق مشهد عنوان کرد: برای تحقق توریسم کشاورزی و تامین زیرساخت و الزامات آن، کمیته ای با مشارکت نهادهای متولی تشکیل شده تا اشکالات و موانع احتمالی را شناسایی کند.
وی ادامه داد: در جلسات بعدی، این کمیته گزارشات خود را از پیگیری های انجام شده ارائه خواهد کرد و امیدوارم در غایت کار، به نتایج مطلوبی دست پیدا کنیم. برگزاری تورهای گردشگری ویژه اهالی این استان برای بازدید از ظرفیت های گردشگری-کشاورزی خطه خود، به انضمام برنامه های منسجم برای جذب گردشگری داخلی و بین المللی، در زمره برنامه ها و بررسی های ما خواهد بود.
شریعتی مقدم، رئیس کمیسیون کشاورزی و آب اتاق مشهد نیز در همین رابطه گوشه چشمی به موضوع ثبت نشان جغرافیایی داشت و گفت: هزینه این اقدام برای سطح ملی پایین است. قصد داریم که در قالب یک برنامه یکساله، موضوع ثبت نشان جغرافیایی ملی و بین‌المللی برای حداقل ده محصول کشاورزی پیگیری شود.
