رئیس کمیسیون گردشگری اتاق خراسان رضوی : نیازسنجی پیرامون زیرساخت‌های گردشگری، از بروز چالش در بخش سرمایه‌گذاری، جلوگیری می‌کند

رئیس کمیسیون گردشگری اتاق خراسان رضوی :

نیازسنجی پیرامون زیرساخت‌های گردشگری، از بروز چالش در بخش سرمایه‌گذاری، جلوگیری می‌کند

  

رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت: عدم ارائه اطلاعات، شاخص‌های آماری و تحلیل های اقتصادی به سرمایه گذاران، هدررفت سرمایه‌گذاری‌ها در بخش گردشگری را در پی دارد. قطعا به یک نقشه جامع در حوزه گردشگری برای هدایت موثر سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه نیازمندیم.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ «علی اکبر علیزاده قناد» در پنجمین جلسه این کمیسیون که به منظور بررسی ضرورت نیازسنجی و امکان سنجی توسعه زیرساخت های گردشگری در سطح استان برگزار شده بود، اظهار کرد: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید در مقام متولی برای سرمایه گذاری در بخش گردشگری، برنامه ریزی کارآمدی برای جذب و هدایت سرمایه گذاری در بخش زیرساخت های گردشگری داشته باشد تا به اشباع در بعضی حوزه ها و هدررفت سرمایه ها دچار نشویم. طبیعتا تخصص و تجربه سرمایه گذاران در این حوزه نیز باید ملاک توجه باشد تا اگر ظرفیتی فراهم می شود، در بلندمدت بتواند بازگشت سرمایه داشته و ارزش افزوده ایجاد نماید.

وی تاکید کرد: مشهد در بحث ایجاد مراکز اقامتی و به ویژه در حوزه هتل سازی به نوعی به اشباع رسیده و باید به سرنوشت سرمایه گذاری های صورت گرفته در این بخش توجه شود.

وی تصریح کرد: نیاز سنجی و امکان سنجی توسعه زیرساخت های گردشگری در سطح استان بسیار حائز اهمیت است، این مهم ابعاد گوناگون و گسترده ای را در بر می گیرد. این بررسی ها گستره بزرگی از تاسیسات گردشگری اعم از هتل ها، آژانس های مسافرتی و مراکز خدماتی مرتبط با بخش گردشگری را در بر می گیرد.

رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: متاسفانه علی رغم شیوع کرونا و ورشکستگی بسیاری از واحدهای اقامتی، بسیاری از سرمایه گذاران به دلیل عدم آگاهی و فقدان اطلاعات هنوز متمایل به سرمایه گذاری در حوزه ساخت مراکز اقامتی و به ویژه هتل در شهر مشهد هستند. از این رو سازمان میراث فرهنگی باید اطلاعات جزییات ورود مسافران و ظرفیت هتل ها را به اطلاع سرمایه گذاران برسانند. در حال حاضر، هتل ها در ایام پیک، خوشبینانه با 60 الی 70 درصد ظرفیت اشغال، فعال می باشند. در مجموع ازدیاد ایجاد چنین مراکزی، زیاندهی بخش اقامتی گردشگری را در پی خواهد داشت. مطلوب آن است که سرمایه گذاران خارجی را به پروژه های مشارکتی در بخش های سرگرمی و تفریحی سوق دهیم.

*میراث فرهنگی در صورت احراز شرایط نمی تواند مانع صدور مجوز شود

مژگان ثابت تیموری، نایب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در همین خصوص عنوان کرد: جلساتی طی سال های گذشته، پیرامون نیازسنجی ها و امکان سنجی ها در خصوص احداث واحدهای جدید گردشگری به ویژه در بخش اقامتی با حضور مسئولین دستگاه های متولی برگزار شد. با این حال دغدغه اصلی فعالان صنعت گردشگری، کاهش درآمدها و تحت الشعاع قرار گرفتن درآمدهای پایدار این حوزه با اشباع فعالیت ها در این بخش است.

وی با اشاره به تقاضای تشکل های بخش خصوصی مرتبط برای بررسی موضوع نیازسنجی ایجاد مراکز گردشگری در مشهد و استان به منظور راهبری صحیح سرمایه گذاری های آینده، توضیح داد: این مسئله نیازمند انجام مطالعاتی است. موضوع را با اداره کل میراث فرهنگی استان در میان گذاشتیم اما بودجه های این مجموعه بسیار محدود است پس در این رابطه پاسخی نگرفتیم. این مساله به شورای پژوهش اتاق بازرگانی نیز ارجاع داده شد.

او شرحی از دیگر پیگیری ها برای تامین اعتبارات این مطالعات ارائه کرد و یادآور شد: در حال حاضر اگر درخواست مجوزی برای یکسری از فعالیت های حوزه گردشگری وجود داشته باشد، میراث فرهنگی  در صورت احراز شرایط نمی تواند مانع صدور مجوز شود. با این حال باید بدانیم که یکسری زیرساخت ها نیاز به توسعه فیزیکی ندارد بلکه نیاز به احیا، مرمت و نوسازی دارند. از طرفی در دوران شیوع بیماری کرونا با ورشکستگی بسیاری از واحدهای گردشگری مواجه بودیم و قطعا سرمایه گذاری های جدید می تواند به احیای ظرفیت های موجود نیز کمک کند و این موضوع منوط به اقدام موثر نهادهای متولی است.

نایب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح کرد: اگر مطالعات مربوط به نیازسنجی و امکان سنجی زیرساخت های گردشگری با حمایت فعالان این حوزه انجام بگیرد و ایده های منسجم تری را مطرح کنیم، قطعا گام موثری را در حل مشکلات صنعت گردشگری برداشته ایم.

*اجرای طرح حریم رضوی،40 درصد درخواست ها برای ایجاد مراکز اقامتی را کاهش داده است

در بخش دیگری از این جلسه احمد دیناری، معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در سخنانی عنوان کرد: مقرر بود تشکل جامعه  هتلداران طرح مطالعاتی را در خصوص نیازسنجی حوزه گردشگری انجام دهد اما اجرای این طرح در حوزه تامین اعتبار با مشکل مواجه شد که متاسفانه اداره کل میراث فرهنگی استان نیز اعتبار لازم را برای تخصیص به این بحث در اختیار ندارد.

معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی یادآور شد: با این حال اگر مطالعات مربوط به نیازسنجی انجام می گرفت، در حال حاضر بسیاری از مسائل و مشکلات این حوزه به استناد آن چاره جوری می شد و راهبری بهتری برای سرمایه گذاری های آینده انجام می گرفت. هنوز برای انجام این گونه مطالعات دیر نیست و تشکل ها می توانند به این حوزه ورود کنند و از کمک جهاد دانشگاهی و مراکز پژوهشی مرتبط نیز برای تامین تحلیل های کارشناسی و علمی، بهره بگیرند.

وی بار دیگر به ظرفیت های نهاد متبوعش برای ارائه مشاوره کارآمد به سرمایه گذاران تاکید کرد و گفت: البته بعید می دانم سرمایه گذاران به مشورتی بهتر از میراث فرهنگی و گردشگری دست پیدا کنند اما بعضا در انتها سرمایه گذار از پیشبرد برنامه خود به رغم توصیه های انجام شده، منصرف نمی شود.

او به پتانسیلی اشاره کرد که در بخش خدمات گردشگری و تفریحی برای توسعه و سرمایه گذاری وجود دارد و بیان کرد: مشهد به واسطه وجود مضجع شریف حضرت رضا(ع) شرایط خاصی دارد و در حوزه ایجاد مراکز اقامتی در این شهر، حتی دستگاه های دولتی هم ورود کرده اند.

دیناری به ابلاغ طرح حریم رضوی اشاره کرد و طرح مذکور را عامل کاهش 40 درصدی درخواست ها برای ایجاد مراکز اقامتی دانست.

* لزوم اخذ ضمانت اجرایی پیش از تهیه طرح مطالعاتی

در ادامه فریدالدین عطار، مدیر هتل تارا تریبون را در اختیار گرفت و عنوان کرد: برخی از هتل ها در ایام پیک گاها با ظرفیت 90 درصد فعالیت می کنند که این ایام صرفا حدود یک ماه و نیم از سال را شامل می شود. لذا به طور میانگین هتل ها در مشهد سالیانه 35 درصد ظرفیت اشغال فعال دارند.

وی یادآور شد: ما باید در استان خراسان رضوی منشا اثر باشیم و پیشنهادات خودمان را در خصوص نیازسنجی و امکان سنجی تاسیسات گردشگری به سطح ملی ارائه کنیم. همچنین میراث فرهنگی استان باید به مرکز منعکس کند تا ابزارهای قانونی جهت جلوگیری از صدور بی رویه ایجاد هتل در اختیار این نهاد قرار بگیرد. به هر رو، اشباع در ساخت مراکز گردشگری که بازدهی کافی ندارند، می تواند به خسران تمام فعالان صنعت گردشگری در بخش اقامتی منجر گردد.

عطار در ادامه تصریح نمود: پیش از صرف وقت و هزینه به منظور تهیه طرح مطالعاتی امکانسنجی تأسیسات گردشگری، پیشنهاد می کنم ابتدا بستر ضمانت اجرایی طرح مذکور را فراهم نماییم.

در بخش دیگری از این نشست صادق کاظمیان، رئیس هیات مدیره جامعه حرفه ای اقامتگاه های بوم گردی خراسان رضوی در سخنانی عنوان کرد: با توجه به قوانین رفع موانع تولید و رویکرد دولت در تسهیل صدور مجوز، چنانچه طرح مطالعاتی و پژوهشی در زمینه امکان سنجی زیرساخت های گردشگری صورت پذیرد، بعید به نظر می رسد که در عمل اجرایی گردد. هر چند این موضوع نافی اهمیت و تأثیرگذاری پژوهش امکانسنجی تأسیسات گردشگری شهر مشهد نمی باشد.

وی با طرح این سوال که آیا برای احداث اقامتگاه های بوم گردی به توان اکولوژیکی منطقه توجه می شود، خاطرنشان کرد: ذخایر آب و سایر منابع طبیعی، تغییر زیست اقتصادی در روستاها، اثرات فرهنگی و ... در اثر احداث اقامتگاه های بوم گردی باید مدنظر باشند اما چنین تدابیری را شاهد نبوده ایم. بعید به نظر می رسد که بتوان مانع از ایجاد مراکز اقامتی جدید (حتی با وجود اشباع شدگی در این بخش) شد.

محمد سعید ولی زاده، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوي نیز در همین خصوص تصریح کرد: میراث فرهنگی می تواند بسیاری از سرمایه گذاران را به سمت زیرساخت های مورد نیاز در بخش حمل و نقل ریلی و قطارها هدایت کند. به طور مثال تبلیغاتی که در قطارها به نمایش گذاشته می شود، درآمدهای خوبی برای سرمایه گذاران دارد.

او تاکید کرد که زیرساخت های حمل و نقلی نیازمند سرمایه گذاری های جدی هستند و اثرات این بحث، بخش گردشگری را هم منتفع می سازد.

*متولی واحدی در  خصوص ارائه آمار حوزه گردشگری وجود ندارد

حسین نمائی، قائم مقام شرکت خدمات مسافرتی آتی نیز از مشکلات و تداخلاتی گفت که در حوزه خدمات دفاتر مسافرتی وجود دارد و عنوان کرد: این موضوع در بخش گردشگری سلامت، به صورت جدی‌تر قابل مشاهده است. خراسان رضوی دارای ظرفیت های ارزشمندی برای توسعه دیگر شاخه های گردشگری نظیر گردشگری کشاورزی (اگروتوریسم) به ویژه با داشتن کشت هایی نظیر زعفران و... است و این موضوع حتی می تواند در قالب تقویم گردشگری این خطه تعریف و برای آن برنامه ریزی شود. 

 وی اظهار کرد: نمایشگاه های گردشگری سال ها در مشهد برگزار می شد که متاسفانه چند سالی است با شیوع بیماری کرونا، این رویدادها متوقف شده است. در این برنامه ها نمایندگان کشورهای مختلف هم حضور داشتند و همین موضوع خود بستر جذب گردشگر خارجی را فراهم می نمود.

وی خاطرنشان کرد: داشتن آمار دقیق یکی از اصول اساسی برای برنامه ریزی موثر در بخش گردشگری است. در حال حاضر نهادهای مختلف آمارهای مختلفی در این بخش ارائه می کنند که این تشتت می تواند برای اقدامات آینده مخرب واقع شود.

نمائی با بیان اینکه تقویت ناوگان هوایی، ریلی و زمینی از دیگر مسائلی است که باید در کانون توجه قرار بگیرد، خاطر نشان کرد: گردشگری صنعت بسیار شکننده ای است و باید در رویکردها مراقب باشیم تا ضربه ای به این بخش و سرمایه گذاری های صورت گرفته در آن، وارد نشود.

*باید از نظرات بخش خصوصی در برنامه ریزی های و مصوبات بخش گردشگری استفاده شود

ناصر غفران، مدیر عامل آژانس مسافرتی کاج نقره ای هم در همین خصوص عنوان کرد: دولت باید در تصمیماتی که برای بخش گردشگری اخذ می کند، حتما از دیدگاه و نظر فعالان بخش خصوصی و تشکل های متولی این حوزه بهره بگیرد. این تصمیمات می تواند بر سرمایه گذاری های بخش خصوصی اثرگذار واقع شود.

وی تاکید کرد: باید فرآیندهای یکپارچه ای پیش بینی شود تا تمام دستگاه ها خدمات یکپارچه ای به گردشگران ارائه کنند. این مسئله خود مسیر سفر و توسعه گردشگری را تسهیل می کند. در کنار زیرساختهایی همچون تأسیسات گردشگری، راه، وسایل حمل و نقل و ... می توان فرآیندهای حوزه گردشگری را نیز به عنوان یکی از زیرساختهای این صنعت مورد توجه قرار داد و سعی نمود که در جهت اصلاح فرآیندهای اشتباه گام برداشت. در این میان نیز آژانس های مسافرتی بایستی به عنوان زنجیره ارتباط خدمات گردشگری به ایفای نقش بپردازند.

ابراهیم محرابی، مدیر خانه مسافر استان هم متذکر شد: ضعف اصلی حوزه گردشگری در زمینه اطلاع رسانی است، اگر ما به صورت مستمر و پیگیر بتوانیم اطلاع رسانی انجام دهیم، قطعا نتایج دلخواه را در سطح استان کسب خواهیم کرد.

وی خاطرنشان کرد: بخش خصوصی باید در سیاستگذاری های دولتی دخیل باشد. متاسفانه در حال حاضر در تدوین قوانین با یکسری موازی کاری و تداخل مواجه هستیم. اتاق بازرگانی باید نقش آفرینی در این حوزه را مطالبه کند.