سیمای راه آهن و فرودگاه خراسان رضوی
فرودگاه بینالمللی شهید هاشمینژاد
شهر مشهد دارای فرودگاهی بینالمللی با نام «فرودگاه بینالمللی شهید هاشمینژاد» است. این فرودگاه دارای مسیرهای پروازی داخلی و خارجی متعددی است
ین فرودگاه در سال ۱۳۳۰ در محل زائرسرای فعلی احداث شد. پیش از آن در محل میدان پانزده خرداد باندی خاکی جهت فرود هواپیماهای کوچک نظامی وجود داشت که محل استقرار قبضههای ضدهوائی بود. در سال ۱۳۴۶ باند جدید فرودگاه مشهد از نوع بتن و پایگاه پدافند نیروی هوایی مورد بهرهبرداری قرار گرفت که روزانه یک پرواز از نوع DC3 در مسیر تهران-مشهد و پروازهای آموزشی و ایرتاکسی علاوه بر پروازهای نظامی از آن استفاده میکردند. با افزایش پروازها و ورود هواپیماهای DC8 و متعاقباً بوئینگ ۷۲۷، ۷۳۷، ۷۰۷ و ایرباس در سال ۱۳۵۷ پارکینگ و ترمینال جدید برج مراقبت پرواز و ساختمانهای جانبی فرودگاه جدید مورد بهرهبرداری قرار گرفت. پس از پایان جنگ ایران و عراق، فرودگاه مشهد به «فرودگاه شهید هاشمینژاد» تغییر نام داد
وظایف و فعالیتها
خدمات هوانوردی
خدمات هوانوردی در ایران به عنوان خدماتی در نظر گرفته می شود که قیمت آنها را قانون تعیین می کند و این خدمات اساساً تحت کنترل ماده 63 قانون (قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن درموارد معین ) قرار دارند که در آن تعرفه و قیمت های خدمات هوانوردی در ایران تعیین شده است
فرودگاه بین المللی هاشمی نژاد مشهد خدمات هوانوردی زیر را ارائه می دهد
خدمات ترافیکی هوایی
نشستن و برخاستن هواپیماها
پارک کردن هواپیماها
خدمات روشنایی
خدمات فرودگاهی
خدمات هواشناسی و توجیه خلبانان
خدمات ترافیک هوایی
خدمات ترافیک هوایی که به حرکت و جابجایی هواپیما در داخل فرودگاه و در مجاورت آن می پردازد ،شامل کنترل ترافیک هوایی و رویه های مربوطه میشود
در زیر این عنوان ، کلیه خدمات ناوبری مخابراتی به هواپیماها ارائه می شود. این خدمات شامل جهت یابی به کمک ارتباطات راه دور و خدمات کنترل ترافیک هوایی است. این خدمات برای کلیه هواپیماها چه در حالت پرواز از روی آسمان فرودگاه (OverFly) منطقه تقرب فرود هواپیما (Landing) و کنترل زمینی (Ground control) ارائه می شود
صورتحساب این خدمات توسط فرودگاه برای شرکت های هواپیمایی ارسال می شود، اما مسئولیت وصول صورت حساب ها تاکنون بعهده شرکت فرودگاههای کشور بوده است . از سال 86 مسئولیت بعهده خود فرودگاهها است . اساساً تعرفه این خدمات برای پروازهای بین المللی براساس وزن هواپیما و به صورت 004/0 دلار آمریکا برای هر تن – کیلو محاسبه می شود و معمولاً درمحاسبه این هزینه ، کوتاه ترین فاصله مسیر در نظر گرفته می شود. حداقل هزینه خدمات برای پروازهای بین المللی 50 دلار آمریکا است
در مورد پروازهای داخلی ، این خدمات معمولاً به ریال محاسبه و دریافت می شود و پایه محاسبه 23% تعرفه بین المللی می باشد. حداقل تعرفه ارائه این خدمات برای پروازهای داخلی نیز 23% حداقل تعرفه پروازهای بین المللی است
3- خدمات نشست و برخاست هواپیماها
خدمات نشستن و برخاستن هواپیماها شامل خدماتی است که بوسیله برج کنترل ، منطقه تقرب ، خدمات مرتبط با باند پرواز ، ارتباطات رادیویی ، خدمات آتش نشانی و آمبولانس ،خمات امنیتی قابل انتساب به مناطق پرواز هواپیما و غیره ارائه می شود. تعرفه این خدمات به عنوان تعرفه نشست هواپیما در فرودگاه بین المللی هاشمی نژاد مشهد طبق ماده 63 قانون مربوطه تعیین می شود. تعرفه نشستن هواپیما در مورد هر هواپیمایی که از تسهیلات فرودگاه بین المللی هاشمی نژاد مشهد هم در حالت نشستن و هم در حالت برخاستن ، محاسبه می شود
ماده 63(قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن درموارد معین )، تعرفه نشستن هواپیما را طبق حداکثر وزن پروازی هواپیما (MTOW) در نظر می گیرد. صورت حساب این هزینه مطابق با نوع هواپیما برای هر نشستن یا برخاستن ، توسط فرودگاه بین المللی هاشمی نژاد مشهد صادر و از شرکت های هواپیمایی وصول می شود. از آن جایی که فرودگاه بین المللی هاشمی نژاد مشهد یک فرودگاه بین المللی است ، از این رو تعرفه نشستن هواپیما برای پروازهای بین المللی به صورت 6 دلار به ازای هر تن وزن هواپیما برای هر کدام از فعالیت های نشست یا برخاست محاسبه می شود. تعرفه متناظر برای پروازهای داخلی به میزان 23% تعرفه بین المللی نشستن هواپیما به معادل ریالی ارز محاسبه شده در نظر گرفته می شود. حداقل تعرفه نشستن هواپیما برای پروازهای بین المللی 50 دلار آمریکا و برای پروازهای داخلی 23% تعرفه متناظر برای پروازهای بین المللی است . پروازهای داخلی نیز 23% حداقل تعرفه پروازهای بین المللی است
3- پارکینگ هواپیما
در این سرفصل کلیه خدماتی که در ناحیه پارکینگ به غیر از رمپ ارائه می شود، از جمله خدمات امنیت هواپیما را شامل می شوند
به منظور تسریع تخلیه و بارگیری هواپیماها از فضای پارکینگ و قراردادن این فضا در اختیار هواپیماهای بیشتر، طبق ماده 63 قانون مربوطه ، مدت زمان 3 ساعت به عنوان زمان پارک رایگان ، بلافاصله پس از توقف هواپیما در نظر گرفته می شود و پس از آن ، تعرفه پارکینگ اعمال می شود که پس از اتمام زمان توقف رایگان در پارکینگ ، قابل محاسبه و دریافت خواهد بود
این تعرفه به صورت روزانه و شبانه اعمال می شود. دوره روزانه به صورت دوره ای که در فاصله ساعت 5:00 صبح تا 21:00 بعداز ظهر قرار دارد و دوره شبانه به صورت دوره ای که در فاصله 21:00 بعدازظهر تا 5:00 صبح قراردارد، تعریف می شود . تعرفه پارکینگ برای پروازهای بین المللی برای دوره روزانه به میزان 5% تعرفه نشستن هواپیما و برای دوره شبانه به میزان 10% تعرفه نشستن هواپیما محاسبه می شود
تعرفه پارکینگ برای پروازهای داخلی نیز برحسب دوره های روزانه و شبانه در نظر گرفته می شود و به میزان 23% تعرفه بین المللی محاسبه می گردد. صورت حساب تعرفه پارکینگ توسط فرودگاه بین المللی هاشمی نژاد برای شرکت های هواپیمایی ارسال و وصول می شود
خدمات هواشناسی و توجیه خلبانان
خدمات هواشناسی و خدمات توجیه خلبانان در فرودگاه هاشمی نژاد به کلیه هواپیماهایی که در فضای هوایی فرودگاه هاشمی نژاد پرواز عبوری ، پرواز بدون توقف یا پرواز با توقف انجام میدهند ، قابل ارائه می باشد
طبق ماده 63 قانون مربوطه ، تعرفه این خدمات برای پروازهای بین المللی ، 00006/0 دلار به ازای هر تن از وزن هواپیما در هر کیلومتر است و معادل همین تعرفه برای پروازهای داخلی نیز محاسبه واعمال می شود
هزینه خدمات برای توجیه خلبانان در هر بار نشستن و برخاستن هواپیما در پروازهای بین المللی بر حسب وزن هواپیما محاسبه می شود که تعرفه نظیر برابر با 09/0 دلار آمریکا برای هر تن از MTOW(حداکثر وزن به هنگام بلند شدن هواپیما) محاسبه می شود. برای پروازهای داخلی نیز همین تعرفه منظور می شود که پرداخت آن به صورت معادل ریالی است
فرودگاه بین المللی هاشمی نژاد برای این هزینه ها صورت حساب صادر می کند ، اما سازمانی که عوارض مزبور بدان تعلق می گیرد. سازمان هواشناسی ایران است که خدمات هواشناسی را ارائه می دهد
راه آهن خراسان رضوی
اداره کل راهآهن خراسان یکی از نواحی نوزدهگانهراهآهن جمهوری اسلامی ایران است که حوزه استحفاظی آن از ایستگاه مشهد تا ایستگاه نقاب به طول ۲۷۲ کیلومتر (دو خطه رفت و برگشت ۵۴۴ کیلومتر) و از ایستگاه فریمان تا ایستگاه سرخس به طول ۱۵۹ کیلومتر و تا مرز ۱۶۵ کیلومتر است که جمعاً در حدود ۱۰۰۰ کیلومتر با احتساب خطوط فرعی، صنعتی و غیره است در سال ۱۳۷۵ راه آهن سراسری مشهد-سرخس-تجن در بخشی از مسیر جاده تاریخی ابریشم با حضور سران یازده کشور منطقه و مقامات عالی رتبه ۴۵ کشور جهان، مورد بهرهبرداری قرار گرفت. با بهرهبرداری از این شبکه راه آهن، کشورهای آسیای میانه به اقتصادیترین و مناسبترین راه برای مبادلات اقتصادی خود با خارج دست یافتند. با احداث این شبکه راه آهن، مسیر حمل و نقل تجارت جهانی از ۲۱هزار کیلومتر راه آبی برای ارتباط بین شرق و غرب جهان به حدود ۱۲هزار کیلومتر راه زمینی کاهش یافت همچنین به جهت تسهیل در رفت و آمد بسیاری از مهاجران افغانی که در مشهد زندگی میکنند و همینطور تسهیل در ارتباط بین کشورهای آسیای مرکزی، راه آهن مشهد-هرات تا پایان سال ۱۳۹۴ به بهرهبرداری میرسد.
ایستگاه راهآهن مشهد واقع در ضلع شمالی شهر قدیم مشهد و در فاصله ۲ کیلومتری از حرم علی بن موسی الرضا قرار دارد. ساختمان ایستگاه توسط معمار ایرانی حیدر غیایی طراحی شدهاست و ساخت آن در ۲۵ شهریور ۱۳۳۴ و در ۴ آبان ۱۳۴۵ به بهرهبرداری رسیدهاست. ایستگاه مشهد به دو ایستگاه باری و مسافری تفکیک شده و دارای ۷ خط قبول و اعزام مسافری و خط مربوط به ایستگاه باری و خطوط تخلیه و بارگیری در محوطه گمرک و خطوط تعمیرات است