مسائل و مشکلات حوزه تجارت با نوسانات ارزی که از حدود سال 97 آغاز شد و همچنان ادامه دارد یکی از موضوعات مورد بحث بین فعالان اقتصادی و بانک مرکزی بوده که در طول این چند سال ادامه پیدا کرد و مرتب بسته های پیشنهادی بخش خصوصی با تلاش های کمیته ارزی اتاق ایران تهیه شد و در اختیار بانک مرکزی قرار گرفت.

در قالب این پیشنهادها مسائل متعددی مورد توجه قرار گرفت از جمله امکان واردات در برابر صادرات، تک نرخی شدن قیمت ارز، افزایش مهلت رفع تعهدات ارزی صادرکنندگان و تسهیل شرایط ایفای تعهدات. حال بانک مرکزی در بخشنامه اخیر خود به نقل از خبرگزاری مهر نحوه تأمین ارز واردات را اصلاح کرد.

بر این اساس 6 روش «واردات با ارز نیما»، «ارز حاصل از صادرات خود»، «ارز حاصل از صادرات غیر»، «تهاتر»، «منابع ارزی واردکننده» و «منابع ارزی دیگران» مجاز است.

متن کامل این بخشنامه به این شرح است:

احتراماً پیرو بخشنامه شماره ۹۷/۱۷۲۱۰۴ مورخ ۱۳۹۷/۵/۲۰ و نامه عمومی شماره ۹۹/۹۲۹۲۳ مورخ ۹۹/۴/۳ و با عنایت به تصمیمات جلسه یکصد و هفتاد و هفتم مورخ ۹۹/۸/۶ ستاد هماهنگی اقتصادی دولت ابلاغی طی نامه شماره ۹۰۸۲۹ مورخ ۹۹/۸/۱۲ از سوی معاونت محترم اقتصادی رئیس جمهور، بدینوسیله نحوه تأمین ارز بابت واردات به شرح ذیل جهت اجرا ابلاغ می‌گردد:

۱- در کلیه موارد ذیل، تأمین ارز منوط به اخذ تائیدیه گواهی ثبت آماری معاملات ارزی مربوطه از سوی اداره نظارت ارز این بانک خواهد بود.

۲- تأمین ارز به منظور گشایش اعتبار اسنادی / ثبت بروات وصولی اسنادی و انجام حواله ارزی با توجه به گروه کالایی مندرج در ثبت سفارش صادره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند به نرخ رسمی یا از طریق بازار دوم ارز د ر سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما)، ارز حاصل از صادرات خود، ارز حاصل از صادرات دیگران، تهاتر، منابع ارزی واردکننده و منابع ارزی دیگران صورت گیرد.

۳- در مواردی که تأمین ارز از محل صادرات دیگران یا تهاتر صورت می‌پذیرد، آن بانک موظف است متعاقب درج شماره شبای حساب صادرکننده، مبلغ ارز، نرخ ارز مورد معامله و شماره پروانه صادراتی مربوطه در سامانه تأمین ارز با اخذ دستور پرداخت از واردکننده راسا نسبت به انتقال وجه ریالی به میزان مورد معامله به شماره شبای حساب صادرکننده و ثبت اطلاعات آن در سامانه تأمین ارز اقدام نماید. ضمناً تائید مراتب مذکور توسط صادرکننده در سامانه جامع تجارت نیز الزامی است.

۴- در مواردی که تأمین ارز از محل منابع ارزی دیگران صورت می‌پذیرد، آن بانک مکلف است متعاقب درج شماره شبای دارنده ارز یا نماینده معرفی شده از سوی ایشان، کد ملی / شناسه ملی، مبلغ ارزی، نرخ ارز مورد معامله در سامانه تأمین ارز با اخذ دستور پرداخت از واردکننده راسا نسبت به انتقال وجه ریالی معادل کل مبلغ ارزی معامله شده به حساب دارنده ارز و یا نماینده معرفی شده از سوی ایشان اقدام نماید. ضمناً تائید مراتب مذکور توسط دارنده ارز در سامانه جامع تجارت نیز الزامی است.

۵- در صورت تأمین ارز از محل منابع ارزی واردکننده در خصوص منابع ارزی واردکننده در خارج کشور لازم است علاوه بر اخذ صورتحساب ارزی مربوطه، نسبت به اخذ سایر مدارک مثبته از واردکننده مرتبط با منابع ارزی واردکننده، از جمله قرارداد انجام کار، قرارداد اجاره، گواهی فروش سهام، گواهی سپرده، گواهی انحصار وراثت و مستندات مربوط به فروش دارایی‌های واردکننده و … و نگهداری تصاویر مدارک مربوطه در سوابق اقدام نماید. ضمناً بابت تمامی موارد لازم است ضمن اخذ و نگهداری تعهدنامه پیوست در سوابق درخواست گواهی ثبت آماری با درج کد ۴۸۷۴۸۳۲ در فیلد بخشنامه در سامانه مربوطه را ثبت و متعاقباً آن بانک نسبت به ثبت اطلاعات درخواستی به شرح فیلدهای موجود در سامانه تأمین ارز اقدام نماید. ضرورت دارد واحدهای بازرسی و مبارزه با پولشویی آن بانک رعایت دقیق دریافت اسناد یادشده توسط شعب خود را به طور مستمر نظارت و کنترل نمایند.

۶- در روش‌های حواله ارزی و برات اسنادی ثبت / ویرایش اطلاعات ابزار پرداخت و به تبع آن صدور اعلامیه تأمین ارز بابت مواردی که تأمین ارز آنها از محل منابع ارزی واردکننده یا ارز حاصل از صادرات خود واردکننده صورت می‌پذیرد، متعاقب و منوط به ثبت اطلاعات مربوطه در سامانه تأمین ارز خواهد بود. همچنین در مواردی که تأمین ارز از محل منابع ارزی دیگران / ارز حاصل از صادرات دیگران یا تهاتر صورت پذیرد، ثبت / ویرایش اطلاعات ابزار پرداخت و به تبع آن صدور اعلامیه ارزی تأمین ارز متعاقب و منوط به ثبت اطلاعات مربوطه و پرداخت معادل ریالی ارز مورد معامله خواهد بود. ضمناضروری است در کلیه موارد فوق اعلامیه ارز در حداقل زمان ممکن و حداکثر به میزان گواهی ثبت آماری تائید شده / مجموع ارزش پروانه‌های صادراتی / مجموع ارز ش ارز مورد معامله صادر گردد.

مقتضی است ضمن رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوطه از جمله مقررات مربوط به مبارزه با پولشویی مراتب را به کلیه شعب و واحدهای ارزی ذیربط ابلاغ و بر حسن اجرای آن نیز نظارت نمائید.