ضرورت توجه ویژه به سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر

در نشست مشترک کمیسیون های «سرمایه گذاری و بازار پول» و «انرژی» اتاق مشهد مطرح شد:

ضرورت توجه ویژه به سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر

کمیسیون های «سرمایه گذاری و بازار پول» و «انرژی» اتاق مشهد، در نشستی مشترک، ظرفیت های سرمایه گذاری در حوزه انرژی و همچنین آثار خاموشی های اخیر در روند فعالیت کسب و کارها را بررسی کردند.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، محمدعلی چمنیان، رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و بازار پول اتاق مشهد ابتدای این نشست با اشاره به ارجاع موضوع جلسه از سوی هیات نمایندگان اتاق، گفت: تاکید امروز ما در این نشست درباره سرمایه گذاری در حوزه انرژی و مسائل مربوط به آن و تاثیر آن بر وضعیت انرژی است. با توجه به اتفاقات اخیر در کشور مبنی بر قطعی برق و دلایل آن، لازم است پیشنهادات مشخصی بهبود وضعیت سرمایه گذاری در حوزه انرژی برای طرح در کمیسیونهای اتاق ایران و در نهایت مجلس و دولت ارائه دهیم.

وی با اشاره به شاخص الکتریسیته به عنوان یکی از 13 شاخص کسب و کار جهانی اظهار کرد: ما هم اکنون با بحرانی در حوزه انرژی به ویژه برق و الکتریسیته مواجه هستیم و قاعدتا این موضوع رتبه ما را در کسب و کار جهانی کاهش می دهد و از طرفی، تاثیری منفی بر کسب و کارها خواهد گذاشت.

محسن شادمان، رئیس کمیسیون انرژی اتاق مشهد نیز با اشاره به خاموشی های زمستان امسال، گفت: یکی از دلایل اینکه چرا سرمایه گذاری در بخش های زیرساختی مثل برق، گاز و آب اتفاق نیفتاده، این است که دولت منابع لازم را در اختیار نداشته است؛ اما قدرت واگذاری این موضوع به بخش خصوصی را نیز نداشته است. در شهرک صنعتی چند صد میلیارد تومان سرمایه گذاری برای احداث کارخانه ها صورت گرفته است؛ اما برای برق آن شهرک کمتر کسی حاضر به سرمایه گذاری است.

وی افزود: این امر نشان می دهد که در این بخش هیچ کار موثری نکرده ایم. یکی از مهم ترین مباحث در این میان، پایین بودن نرخ انرژی در کشور ماست. یک واحد دومگاواتی در گذشته در بازه 3-4 ساله بازگشت سرمایه اش اتفاق می افتاد اما اکنون حداقل 8 تا 10 سال بازگشت سرمایه به طول می انجامد و در این وضعیت چه کسی حاضر به سرمایه گذاری است؟

*رشد 20 درصدی صادرات انرژی ایران در فاصله 8 سال

در ادامه هاشم صفار، دبیر کمیسیون سرمایه گذاری و بازار پول اتاق مشهد نیز به ارائه گزارشی در خصوص تراز انرژی در اقتصاد ایران پرداخت و گفت: طبق گزارش سال 1396، تولید نفت خام 3060 میلیون بشکه بوده است و در سال 1388، 2443میلیون بشکه نفت تولید کرده ایم. از طرفی، صادرات کل انرژی کشور در فاصله سال های 1388 تا 1396 تنها 18درصد رشد داشته است.

وی افزود: رشد تولید برق در کشور ما در این سال ها بسیار پایین بوده است؛ درحالی که یکی از شاخص های رشد کشورها، افزایش تولید برق است.

صفار اظهار کرد: بیشترین مصرف انرژی در فرآورده های نفتی، مربوط به بخش حمل و نقل و در مصرف گاز، ابتدا بخش خانگی و سپس صنعت است.

وی اذعان کرد: از کل مصرف انرژی، حدود 31 درصد در بخش فراوده های نفتی، 56 درصد در بخش گاز و 11 درصد در بخش برق است. بیشترین مصرف ایران در بخشهای گاز و فرآورده های نفتی است؛ در حالیکه در دنیا بیشترین مصرف به سمت انرژی برق رفته است. این نشان میدهد که نتوانسته ایم در قسمت انرژی رشد خوبی در تولید داشته باشیم و نتوانسته ایم موقعیت خوبی در کاهش اتلاف انرژی رقم بزنیم.

نسرین یوسفی عارفی، رئیس هیات مدیره مرکز توسعه اقتصادی زنان خراسان رضوی نیز در ارتباط برخط با اعضای این نشست ابراز کرد: در یکسال گذشته به دلیل افزایش نرخ ارز، سرمایه گذاری در حوزه انرژی تجدیدپذیر صورت نگرفته است. یکی از راههای کمک به حوزه انرژی، تمرکز بر انرژیهای تجدیدپذیر و نیز توجه به نرخ خرید برق تضمینی است.

عباس یوسفی، مدیرعامل شرکت لعاب مشهد نیز گفت: مشکلات بخش انرژی مثل دیگر حوزه‌های کشور به کمبود منابع مالی برمیگردد که علت اصلی آن تحریمهاست. سرمایه گذاری هایی که در بخش انرژی در گذشته صورت گرفته، بسیار قابل توجه بوده است؛ اما اکنون سرمایه گذاری در این بخش بسیار کم شده و حتی افرادی که اقدام کرده اند، پشیمان شده اند.

وی ادامه داد: کلیه ماشین آلات تولید انرژی در ایران هم اکنون مستهلک شده و بعد از 15 سال باید جایگزین شوند. باید ابتدا به این موضوع توجه کرد و سپس به سمت و سوی چگونگی سرمایه گذاری و استفاده از انرژی های نو برویم. متاسفانه در این سالها بهره وری و ایجاد ارزش افزوده در حوزه انرژی ایجاد نشده است و بهبود این وضعیت با کمک متخصصان امکان پذیر است.

*تقویت انگیزه زنان برای استفاده از انرژی های نو

شقایق ملارضایی، دبیر کانون زنان بازرگان استان نیز در ارتباط برخط با این نشست، با اشاره به تهیه طرحی در خصوص انرژی های پاک توسط این کانون اظهار کرد: این طرح، طرحی پژوهشی اجرایی است و تخمین زمان آن را 3 یا 4 ماه درنظر گرفتیم. این طرح در راستای برانگیختن انگیزه فردی بانوان برای ایفای مسئولیت اجتماعی و محیط زیستی پیش بینی شده است. اهداف ما، آگاهی بانوان نسبت به مصرف انرژی است؛ زیرا مصارف خانگی نقش بسزایی در مصرف انرژی دارد و با استفاده از پنلهای خورشیدی میتوانیم درآمد پایداری برای مشارکت بانوان در تولید انرژیهای خورشیدی داشته باشیم.

ملارضایی گفت: میتوان بانوان را با پرداخت تسهیلات بانکی به سمت استفاده از انرژی های پاک در خانه سوق داد.

*تسهیلات ایجاد نیروگاه خورشیدی دوبرابر شود

چمنیان، رئیس کمیسیون سرمایه گذاری اتاق مشهد نیز در این خصوص ابراز کرد: در تبصره 16 قانون بودجه سه سال پیاپی است که موضوع انرژی های تجدیدپذیر مطرح شده است اما میزان وامی که برای این موضوع اختصاص یافته، برای هر سیستم کماکان 50میلیون تومان است؛ این در حالی است که حداقل بودجه مورد نیاز برای هر یک از نیروگاههای خورشیدی 85میلیون تومان است و برای هزار نیروگاهی که امسال قرار بود ایجاد شود، هنوز منابع کافی وجود ندارد و این برنامه محقق  نشده است.

وی ادامه داد: میزان سرمایه مورد نیاز برای این نیروگاهها باید به رقم معقول 100میلیون تومان افزایش یابد و این موضوع با توجه به اینکه بودجه 1400 هنوز تصویب نشده، باید به سمع و نظر مجلس برسد تا در راستای تحقق آن ترتیب اثر داده شود.

سپس تریبون در اختیار محسن شرکا، رئیس کمیسیون اقتصادی شورای توسعه اقتصادی خراسان بزرگ قرار گرفت. او گفت: انرژی نسبت به میانگین درآمد سرانه مردم کشور ما ارزان نیست. ناوگان حمل و نقل ما در مقایسه با کشورهای همجوار پوسیده است. نرخ تسهیلات و تامین اجتماعی و هزینه هایی که به تولید تحمیل میشود، بالاست و بروکراسی اداری، نرخهای تمام شده را به شدت بالا میبرد. باید این موضوعات را در محاسبه ارزان یا گران بودن نرخ انرژی درنظر گرفت.

*سود تسیهلات انرژی های تجدید پذیر به 4درصد برسد

وی افزود: امروز دولت باید برای انرژی های خورشیدی و تجدیدپذیر پای کار باشد. کشوری که 300 روز در سال آفتاب دارد و به طور میانگین روزانه 5.5 ساعت از نعمت آفتاب برخوردار است باید از این ظرفیت استفاده کند. نرخ سود تسهیلات در این حوزه باید به 4.3 تا 4 درصد برسد. این تسهیلات را بدهند تا بتوانیم از انرژی خورشیدی استفاده کنیم و وقتی اکثر جامعه از این بهره مند شد، میتوان انرژی را گران کرد.

شرکا اذعان کرد: مصرف روزانه گاز در سال جاری 660 میلیون متر مکعب در ایام پیک مصرف بوده است. دولت برای ذخیره گاز باید برنامه ریزی کند تا صنعتگر به مصرف مازوت روی نیاورد و محیط زیست را نابود نکند.

شادمان، رئیس کمیسیون انرژی اتاق مشهد نیز در این خصوص گفت: چرخه اقتصادی انرژی تجدیدپذیر باید اصلاح شود. باید برای تولیدکننده صرفه اقتصادی وجود داشته باشد وگرنه کاری که سرمایه گذاری اش جواب نمیدهد، فایده ای ندارد.

.... نماینده شرکت برق منطقه ای نیز در ارتباط برخط با این نشست گفت: اینکه با انرژیهای نو بخواهیم مشکل انرژی کشور را حل کنیم، زمان زیادی صرف میشود. برای حل مشکل سوخت و قطعی برق، انرژی نو به سرعت جواب نمیدهد. باید روی بخش خانگی کار کنیم و بر کم کردن مصرف برق و گاز تمرکز کنیم.

وی افزود: در تابستان آینده با مشکل قطعی مواجه خواهیم شد و به نظر میرسد تنها راه حل اجرایی در کوتاه مدت و 4-5 سال آینده، مدیریت مصرف در بخش برق و گاز است.

محمد خوشحال، مدیرعامل شهرک صنعتی ماشین سازی نیز گفت: تاکنون در فصل زمستان قطعی برق نداشته ایم. دولت باید پای کار باشد و بعضی بخشها را خود حمایت و سرمایه گذاری کند. برای انرژی های پراکنده و بخش خانگی بخش خصوصی میتواند سرمایه گذارس کند اما برای واحدهایی که مصرف زیاد برق دارند، دولت باید سرمایه گذاری کند. همچنین هزینه برق برای استخراج کنندگان بیت کوین را باید افزایش دهند.

مهدی کفاش، دبیر کارگروه انرژی انجمن مدیران صنایع خراسان در بخشی از این جلسه گفت: سیاستهای جایگزینی انرژی نو به جای فسیلی به صورت لاکپشتی دنبال شده است. اگر بحث بورس انرژی و بازار را فعال کنیم، انحصار از دست دولت خارج میشود. بخش خصوصی اگر مطالبه گر فعال کردن بازار انرژی باشد، میتوان شاهد نتایج مطلوبی بود و هم دولت و هم بخش خصوصی از این موضوع بهره مند گردند.

وی تصریح کرد: صنایع سیمانی امروز درگیر مسائل و مشکلات عدیده ای هستند و برای بقای خود میجنگند و سوء مدیریتها در قطعی گاز آنها را به شدت دچار مشکل میکند. از طرفی ،قیمت گذاری دستوری سیمان از سوی مجلس، این واحدها را به ورطه نابودی میکشاند زیرا در این میان دلالان ورود کرده و سوء استفاده میکنند.

شادمان در جمع بندی مباحث مطرح شده در این نشست اظهار کرد: با توجه به رشد مصرف برق در کشور، لازم است سالانه برای تولید 3-4 هزار مگاوات برق با سرمایه گذاری معادل 130 هزار میلیارد تومان، برنامه ریزی صورت گیرد وگرنه باز با خاموشی در زمستان آینده مواجه میشویم. اما دولت چنین بودجه ای ندارد.

وی افزود: بحث انرژی های نو در کشور ما تقریبا شعاری است، مثلا اگر بخواهیم ظرفیت تولید انرژی خورشیدی را به 7هزار مگاوات برسانیم، سالانه باید حدود 70هزار میلیارد تومان هزینه کنیم که از بودجه وزارت نیرو بیشتر است.

شادمان تصریح کرد: بزرگترین صنعت برق خاورمیانه و بهترین تولیدکنندگان صنعت برق را داریم و بزرگترین و منسجم ترین شبکه برق خاورمیانه را داریم اما امکان اینکه هاب انرژی منطقه باشیم را نداریم. میزان صادرات برق کشور هم شاید جمعا به 2 میلیارد دلار نرسد. باید اقتصاد برق را اصلاح کنیم وگرنه همین وضع ادامه خواهد یافت.

چمنیان نیز در پایان این نشست، با اشاره به اهمیت نقش اپراتورهای برق اظهار کرد: اپراتورهای برق شرکتهای توزیع هستند اما متاسفانه روش اپراتورسازی در شرکتهای توزیع به خوبی پیاده نشده و فعالیت این شرکتها به سیمبانی خلاصه شده است.

وی ادامه داد: در تمام دنیا اپراتورهای برق و توزیع عملکرد قابل قبولی دارند و در توسعه و بهبود با کنترل رگولاتوری و بهبود مصرف عمل میکنند. ساختار شرکتهای توزیع نشان میدهد که آنها در ظاهر خصوصی اند اما در واقع دولتی اند. در دنیا شرکتهای توزیع مصرف ری اکتیو برق را توانسته اند کاهش دهند و حجم زیادی از انرژی را آزاد کرده اند.

رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و بازار پول اتاق مشهد خاطرنشان کرد: در حوزه های انرژی تجدیدپذیر، ورود سرمایه گذاران و کاهش تلفات در حوزه انتقال انرژی بسیار مهم است. در حوزه توزیع هم بخش اپراتورهای خصوصی مدرن باید مدنظر قرار گیرد که چگونه ورود و سرمایه گذاری کنند و در حوزه مصرف باید به بهینه سازی مصرف پرداخت.