از کمبود نهادههای دامی تا احتمال گرانی گوشت قرمز در ماه‌های آینده //// وضعیت قرمز قیمت گوشت
از کمبود نهادههای دامی تا احتمال گرانی گوشت قرمز در ماه‌های آینده
وضعیت قرمز قیمت گوشت
با کمبود و گرانی نهادههای دامی در این روزها، کشتار دام مولد در خراسان رضوی افزایش یافته است؛ این موضوع در آینده موجب کاهش زادوولد دام‌ها خواهد شد و در نهایت احتمال کاهش عرضه گوشت قرمز و بالطبع افزایش احتمالی قیمت‌ها در ماه‌های آتی را به دنبال خواهد داشت.
طی دو سال اخیر مشکلات ارزی و حمل‌ونقلی و در پی آن رسوب نهادههای دام و طیور در بندرهای جنوبی، تحریم و تاثیر آن در واردات نهادههای دامی، افزایش هزینه‌های تولید و نیز گرانی نهاده‌ها در کشور و البته در خراسان رضوی به عنوان یکی از استان‌های موثر در پرورش دام و تولید محصولات پروتئینی و لبنی ایران، چالش‌های زیادی را برای صنعت پرورش دام و طیور رقم زده است.
افزایش چشمگیر نرخ نهاده‌ها
به گفته فعالان حوزه دام و نهادههای دامی، از بهار پارسال تا امسال قیمت جو 240درصد، ذرت حدود 65درصد، سبوس گندم حدود 95درصد، سویا 41درصد و یونجه و کاه حدود 120درصد افزایش یافته و دستمزد کارگری و هزینه‌های کارگری هم به شدت زیاد شده است. همچنین، در زمینه درمان و واکسن دام هزینه‌ها سه تا چهار برابر نسبت به چند سال گذشته افزایش یافته که تنها در سال گذشته، مقدار افزایش در این زمینه 25درصد بوده است.
فرشید صراف، رئیس اتحادیه گاوداران خراسان رضوی درمورد افزایش هزینه‌های تولید می‌گوید: زمانی که با افزایش قیمت در هزینه‌های جانبی مواجه باشیم، دیگر تولید در این زمینه به‌صرفه نیست. از این اتفاق هم گاوداران و هم صنعت لبنیات ضربه خورده‌اند؛ اما تولیدکننده اولیه، یعنی گاودار، خسارات بیشتری را متحمل می‌شود؛ چرا که قدرت نگهداری تولیداتی مانند گوشت و شیر خام را ندارد.
کشتار بخشی از دام‌ها برای حفظ جان بخشی دیگر
اما به دلیل افزایش هزینه‌های تغذیه و نگهداری دام، دامداران ناچارند که برای حفظ بخشی از دام خود، بخش دیگری را که شامل دام سبک و دام مولد است، بفروشند تا هزینه‌های بخش باقیمانده را تامین کنند.
به گفته مجید مهدوی، رئیس اتحادیه دامداران خراسان رضوی، در سال جاری با اختصاص حجم بیشتری از نهادههای دامی به دامداران، وضعیت نسبت به پارسال کمی تسهیل شد؛ اما وجود بروکراسی زائد در فرآیند تخصیص ارز برای واردات نهادههای دامی مشکلی ریشه‌ای است. در این موقعیت، نهادههای دامی در اولویت تخصیص ارز باشند و فرآیند این کار مثل ثبت سفارش و.. باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن صورت گیرد و بانک مرکزی سریعا ارز مورد نیاز را به این موضوع تخصیص دهد.
مهدوی می‌گوید: حدود یک ماه است که وزارت جهاد کشاورزی اقداماتی کرده و فرآیند کوتاه‌تر شده است؛ اگر اقدامات بانک مرکزی نیز با سرعت بیشتری انجام گیرد و گمرک هم در ترخیص کالا سریع‌تر عمل کند، کمی از فشار زیاد تقاضا برای نهادههای دولتی کاسته می‌شود. وی خاطرنشان می‌کند: متاسفانه خشکسالی، کمبود نهاده‌ها را به ویژه در حوزه دام سبک تشدید کرد؛ معمولا هر ساله دام در فصل بهار به مرتع می‌رود؛ اما امسال تقریبا مرتعی وجود نداشت و مزارع هم بسیار فقیر بودند.
رئیس اتحادیه دامداران خراسان رضوی با اشاره به کشتار دام سبک و کاهش دام مولد بیان می‌کند: قطعا در فصل زمستان برای تامین گوشت قرمز در استان با مشکل مواجه خواهیم بود و حتما باید برای آن تدبیری اندیشیده شود. اگر به همین روال پیش رویم در سال آینده به ناچار واردکننده گوشت قرمز خواهیم بود و قیمت آن در زمستان افزایش چشم‌گیری پیدا می‌کند. در واقع، بحران اصلی در سال آینده اتفاق می‌افتد؛ چراکه دام مولد ما کاهش یافته است.
صدور مجوز صادرات مقطعی دام
به گفته فعالان حوزه دامداری، برای کاهش فشار عرضه زیاد دام به میادین فروش، مجوز صادرات دام زنده به صورت مقطعی صادر شده است که شاید بتوان از این طریق، بخشی از خسارات وارده به دامداران را جبران کرد؛ البته توجه به این مسئله که خود با کمبود در این حوزه مواجه نشویم، ضروری است لذا راه حل این موضوع حل فوری مشکلات مربوط به نهادههای دامی است.
مهدوی درباره نهادههای در حال توزیع، تصریح می‌کند: 46 هزار تن نهاده جوی خشکسالی به خراسان رضوی تخصیص داده شده که 23 هزار تن آن از طریق سازمان جهاد کشاورزی توزیع شده و 23 هزار تن دیگر آن در روزهای آینده تخصیص می‌یابد. بخش دیگری از نهاده‌ها هم با عنوان خوراک متراکم یا کنسانتره توزیع می‌شود که شامل سبوس، ذرت و کنجاله سویا است.
محمدرضا اورانی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی هم در این خصوص می‌گوید: از ابتدای امسال ۲ مرحله سهمیه نهاده دامی ویژه خشکسالی به استان تخصیص یافته است که شامل ۱۶ هزار و ۷۰۰ تن جو در اردیبهشت ماه و ۴۶ هزار تن جوی یارانه‌دار در خرداد ماه امسال می‌شود.
دامداران سنتی گرفتارتر از دامداران صنعتی
اما در میان دامداران هم دارندگان واحدهای سنتی مشکل بیشتری دارند؛ دامداران صنعتی از نهادههای دولتی استفاده می‌کنند و مشکل اصلی در بخش دامداری سنتی و روستایی است که نهاده دولتی کمتری را دریافت می‌کنند و مقدار دریافتی آنها تامین کننده نیاز آنها در چند روز از ماه تامین است.
احمد داوطلب، مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی می‌گوید: امسال هشت میلیون راس گوسفند خراسان رضوی سهمی از علوفه مراتع ندارند و باید به طور دستی تغذیه شوند که این مساله دامداران سنتی را بیشتر دچار مشکل و هزینه کرده است؛ البته باید گفت که خشکسالی و گرانی علوفه هر دو دامداران سنتی و صنعتی را گرفتار کرده است یعنی کمبود علوفه و افزایش قیمت نهاده به دلیل افزایش نیاز و البته کمبود آن موجب تحت فشار قراردادن تولیدکنندگان در هر دو بخش شده است.
افزایش 300درصدی قیمت کاه و یونجه
به گفته داوطلب، منابع علوفه‌ای از جمله کاه و یونجه افزایش 300درصدی قیمت را نسبت به پارسال تجربه کرده‌اند؛ اما در بخش نهادههای دولتی شاهد گرانی در حد 10درصد هستیم که خیلی زیاد نیست.
وی یادآور می‌شود: در سه ماهه اول سال جاری 182هزار و 353 تن نهاده دامی شامل جو، ذرت، سبوس، کنجاله سویا و کلزا بین دامداران خراسان رضوی توزیع شده است. به طور میانگین، ماهیانه 60هزار و 784 تن نهاده در استان توزیع شده است که 16هزار و 700 تن آن جوی سهمیه ویژه خشکسالی بوده است. از مجموع 182هزار و 353 تن نهاده توزیعی حدود 79هزار و 656 تن نهاده خام بوده که بین گاوداران صنعتی و پرواربندان توزیع شده است. باقی این میزان که معادل حدود 102هزار و 697 تن نهاده است طی سه ماه نخست امسال توسط کارخانه‌های خوراک دام استان تبدیل به کنسانتره شده و با اندکی افزایش و تامین از ماه‌های قبل در مجموع طی سه ماه نخست امسال 200هزار تن کنسانتره در بین دامداران توزیع شده است.
گرانی نهادههای دامی، فقدان تناسب بین قیمت محصولات با افزایش هزینه‌های تولید، موجب تراز منفی اقتصادی برای واحدهای دامپروری شده که نتیجه آن کشتار دام سنگین در خراسان رضوی شده است. در مجموع در سه ماه نخست امسال 30هزار و 927 راس دام سنگین کشتار شده؛ به این معنی که کشتار ماهانه 7هزار راس اکنون به بیش از 10هزار راس افزایش یافته است.
مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه برای مدیریت وضعیت موجود می‌توان چند کار را همزمان انجام داد، ابراز می‌کند: در درجه نخست تامین نهاده برای دام مولد و پس از آن تامین نقدینگی برای تامین نهاده دامداران و نیز جمع آوری دام مازاد از بازار راهگشا است. همچنین فعال کردن واحدهای پرواربندی برای تامین گوشت و صادرات دام زنده به صورت محدود برای تحریک سرمایه‌گذاری و کاهش میزان ضرر دامداران به منظور افزایش قیمت دام و مدیریت آن از دیگر راهکارهای پیش روست.
بالا رفتن قیمت گوشت در ماه‌های آینده
گفتیم که با توجه به گران شدن نهادههای دامی، نگهداری از دام‌ها برای دامداران صرفه اقتصادی ندارد و بسیاری از آنها تعدادی از دام‌های خود را در بازار می‌فروشند تا از طریق کشتار دام، کسب درآمد کنند. از طرفی، در سال جاری به دلیل بالا بودن نرخ ارز، واردات گوشت دام انجام نشده است و همه این موارد در کنار یکدیگر سبب بالا رفتن قیمت گوشت در ماه‌های آینده می‌شود.
مهدی باقری، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان گوشت دامی مشهد دراین‌باره می‌گوید: در جلسه تنظیم بازار که در تاریخ 11 مردادماه برگزار شد، این نکات به مسوولان دستگاه‌های نظارتی استان توضیح داده شد؛ اما متاسفانه تاکنون اقدامی برای بهبود این وضعیت صورت نگرفته است.
باقری تشریح می‌کند: در حال حاضر به دلیل تمایل دامداران به فروش دام‌هایشان، تعداد دام در بازار زیاد است که در نتیجه آن قیمت گوشت، متوسط و حتی گاهی ریزش داشته؛ اما همه این کمبودها از اوایل پاییز و در فصل زمستان تاثیر خود را نشان می‌دهد.
«خراسان رضوی پایلوت دام و گوشت قرمز در کشور و تامین کننده گوشت سایر استان‌ها است» رئیس اتحادیه صنف فروشندگان گوشت دامی مشهد با بیان این نکته تصریح می‌کند: طبق دستور دادستانی خراسان رضوی و سازمان جهاد کشاورزی استان، کشتار دام‌های مولد سبک و سنگین ممنوع اعلام شده؛ اما متاسفانه از سایر استان‌ها به خراسان رضوی مراجعه کرده و دام‌های مولد را خریداری و در استان خود کشتار کرده و گوشت آن را به سایر استان‌ها می‌فرستند. علاوه بر این، قاچاق دام زنده به علت قیمت پایین آن در ایران بسیار رواج دارد که این موضوع در آینده‌ای نه چندان دور آسیب جدی به صنعت دام و گوشت ما وارد می‌کند.
ارسال گوشت به استان‌های دیگر متوقف نمی‌شود
باقری درباره توقف ارسال گوشت به سایر استان‌ها ابراز می‌کند: در جلسات مختلف این موضوع بیان شد و مسوولان استانی هم پیگیر آن بودند؛ اما از تهران و وزارت‌خانه مربوطه با این اقدام مخالفت و گفته شد با توجه به اینکه خراسان رضوی مهد دام و گوشت است، نباید به صورت جزیره‌ای عمل شود.
وی با بیان اینکه مخالف خروج بی‌رویه گوشت از خراسان رضوی هستم، می‌گوید: معتقدم باید برای این موضوع محدودیتی درنظر گرفته شود تا در استان خود دچار مشکل نشویم. متاسفانه خیلی از کسانی که کشتار دام انجام می‌دهند حتی مجوز هم ندارند و به صورت غیرقانونی این کار را انجام می‌دهند. باید با این افراد برخورد جدی شود و با ساماندهی آنها تنها کسانی که دارای کد آیسیک از اتحادیه باشند بتوانند کشتار دام انجام دهند تا دستگاه‌های نظارتی و اتحادیه بتوانند بر کار آنها نظارت داشته باشند.
باقری تاکید می‌کند: با توجه به وضعیت فعلی دام در کشور، در ماه‌های آینده مجبور به واردات گوشت یا دام سبک از سایر کشورهای آسیای میانه همچون سال‌های گذشته هستیم. در حال حاضر هم گوشت برزیلی در بازار موجود است؛ اما قیمت آن بالاست.
دپوی نهادههای دامی در گمرک
در چنین شرایطی که همه دامداران به دنبال خوراک دام هستند و حتی دام‌های زایای (زاینده) خود را به کشتارگاه می‌فرستند، خبر می‌رسد که بیش از سه میلیون تن نهاده دامی از چندین ماه قبل در گمرکات کشور معطل مانده است. به طوریکه جواد ساداتی‌نژاد، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس می‌گوید: «در جریان بازدیدی که از گمرک بندر امام خمینی(ره) داشتم، بیش از 3 میلیون تن انواع نهاده دپو شده و حتی در آستانه کپک زدن است و باید هر چه زودتر ترخیص شده و برای استفاده تولیدکنندگان ارسال شود.»
لزوم فوریت در تامین نهادههای دامی
خراسان رضوی با جمعیت دامی ۱۵.۸ میلیون واحد سالانه بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن محصول در حوزه دام و طیور تولید می‌کند که از این نظر رتبه برتر کشور را دارد و دارنده رتبه‌های متعدد در زیر مجموعه‌های این بخش از تولید و تامین مواد غذایی است. از همین رو، کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه اقتصادی بر این عقیده‌اند که همان اهمیتی را که ۲ محصول برنج و گندم در کشور دارد، نهادههای دامی هم دارند. بنابراین باید در زمینه تامین آنها اقدام کرد و اگر این موضوع در فوریت قرار نگیرد، در ماه‌های آینده با مشکلات جدی در تامین گوشت مواجه خواهیم شد.
اخبار عمومی
اخبار کمیسیونها
- اخبار کمیسیون تجارت
- اخبار کمیسیون صنعت
- اخبار کمیسیون کشاورزی و آب
- اخبار کمیسیون گردشگری
- اخبار کمیسیون خدمات فنی، مهندسی و عمران
- اخبار کمیسیون مالیات، کار و تأمین اجتماعی
- اخبار کمیسیون حمل و نقل و ترانزیت
- اخبار کمیسیون معدن و صنایع معدنی
- اخبار کمیسیون مسئولیت اجتماعی
- اخبار کمیسیون سرمایه گذاری و بازار پول
- اخبار کمیسیون انرژی
