در یازدهمین جلسه دبیرخانه استانی کمیته حمایت از کسب و کار خراسان رضوی تاکید شد: اصلاح قانون مشاغل سخت و زیان‌آور به کاهش بروکراسی و پیچیدگی در پرونده‌های تامین اجتماعی منجر می شود

در یازدهمین جلسه دبیرخانه استانی کمیته حمایت از کسب و کار خراسان رضوی تاکید شد:

اصلاح قانون مشاغل سخت و زیان‌آور به کاهش بروکراسی و پیچیدگی در پرونده‌های تامین اجتماعی منجر می شود

 

دبیرخانه استانی کمیته حمایت از کسب و کار خراسان رضوی، در یازدهمین جلسه خود بار دیگر موضوع بررسی پیشنهادات اصلاحی آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور را با حضور نمایندگان بخش خصوصی و دستگاه های دولتی متولی، مورد بحث و بررسی قرار داد.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «علی اکبر لبافی»، در این نشست عنوان کرد: قانون، آیین نامه و دستورالعمل های مربوط به کارهای سخت و زیان آور با نقایصی مواجه است که تاثیر آن خروج نیروی کار توانمند و دارای از چرخه اشتغال و افزایش حجم تولید بازنشستگان و فشار مضاف بر صندوق های بیمه است و در سمت دیگر حمایت کافی و لازم از افراد در مشاغل سخت انجام نمی گیرد و خلاء بعضی مزایای مهم برای آن‌ها احساس می‌شود.

وی توضیح داد: تاکنون دو جلسه کمیته حمایت از کسب و کار خراسان رضوی را پیرامون این موضوع مهم برگزار کرده ایم. بر این اساس گروه کارگری، کارفرمایی و دستگاه‌های ذی ربط اتفاق نظر دارند که پیچیدگی ها در اجرای قوانین و مقررات مربوط به دستورالعمل های مشاغل سخت و زیان آور وجود دارد. این مساله سبب شده که از یکسو کار پیچیده شود و از سوی دیگر مدت زمان رسیدگی به پرونده های این‌چنین افزایش یابد.

رئیس دبیرخانه استانی کمیته حمایت از کسب و کار خراسان رضوی خاطرنشان کرد: به استناد آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور، اگر فردی قبل از رسیدن به سابقه 20 سال، دچار حادثه شود و فوت کند عملا وراث این شخص نمی توانند از  سنوات ارفاقی مشاغل سخت و زیان آور استفاده کنند، چرا که این مسائل در قانون و آیین نامه ها پیش بینی نشده است.

وی افزود: فردی که در بازه کمتر از 20سال در مشاغل سخت و زیان آور فعال بوده و هزینه 4 درصد نیز برای او پرداخت شده است، باید سابقه ارفاقی در سنواتش لحاظ شود تا هم خود او در صورت بروز حادثه از این مزایا برخوردار شود و هم وراث او بتوانند از این مزایا بهره ببرند.

لبافی اضافه کرد: بسیاری از کدهای مشاغل تعریف شده در سازمان تامین اجتماعی عام هستند به طور مثال کارگر ساده و این موضوع باید به درستی تبیین شود. همین عدم تعریف و تفکیک گذاری، مشکلاتی را تامین اجتماعی رقم زده و سبب شده تا فرآیند رسیدگی به مشاغل سخت و زیان آور طولانی شود. درخواست و پیشنهاد این کمیته آن است که ظرف مدت مشخصی، سازمان تامین اجتماعی کل مشاغل را بازنگری و به روزرسانی کند تا فرآیند شناخت نوع شغل و نوع کسب و کار تسهیل شود و چالش های موجود برای کارفرما و نیروی، برطرف شود.

*نیازمند اصلاح اساسی در موضوع مشاغل سخت و زیان آور هستیم

احمد اثنی عشری، رئیس کمیسیون مالیات، کار و تامین اجتماعی اتاق بازرگانی خراسان رضوی با بیان اینکه باید در خصوص مشاغل سخت و زیان آور بازنگری صورت بگیرد و اصلاح قوانین در دستور کار باشد، تصریح کرد: کشورهای مختلف جهان در این خصوص تجارب متفاوتی دارند و آمادگی داریم تا مصادیق را در کشورهای دیگر را با نگاه پژوهشی مورد بررسی قرار دهیم، به شرط آنکه در روند اصلاح گری به این مرجع هم استناد شود.

وی ادامه داد: مشاغل سخت و زیان آور نباید به صورت مطلق صفر و یک دیده شود، در واقع باید طیفی از مشاغل دیده شود و این موارد دسته بندی و امتیازگذاری شوند تا با همه آن‌ها با یک رویکرد، برخورد نشود.

* مشاغلی باید تحت شمول سخت و زیان آور قرار بگیرند که مصداق واقعی آن باشند

در بخش دیگری از این نشست، عبدالله یزدان بخش، رئیس هیات مدیره کانون کارفرمایی صنایع خراسان رضوی نیز در همین خصوص تصریح کرد: باید مشاغلی تحت شمول آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور قرار بگیرند که مصداق واقعی این مقوله باشند. تعمیم یافتن این موضوع به حوزه های متعدد، عدالت را در این بحث خدشه دار می کند.

وی با بیان اینکه در مقوله مشاغل سخت و زیان آور در وهله نخست سلامت نیروی کار مطرح است، خاطرنشان کرد: معمولا کارفرمایان در لیست بیمه، مشاغلی را تحت عنوان کارگر ساده در لیست لحاظ می کنند. یکی از بحث هایی که باید برای کارفرما تبیین شود این است که کدام مرحله برای کارگر سخت و زیان آور است تا برای بهبود این شرایط تدابیری اتخاذ کند نه آن که این شرایط سخت به قوت خود باقی بماند و کارگر دچار آسیب جسمی شود. در واقع اولویت باید بر اصلاح محیط کار باشد.

یزدان بخش افزود: در برخی موارد نیز مجریان قانون، عطف به ماسبق می کنند که این مساله سبب می شود تا کارگران قدیمی برای احقاق حق خود به دستگاه های ذی ربط مراجعه کنند، این مسائل سبب می شود تا کارفرما فشار مضاعفی را متحمل شود و لذا سازمان تامین اجتماعی نباید به سمت و سویی حرکت کند که فضای کار با چالش مواجه گردد.

*

در ادامه محمد احمدآبادی، رئیس اداره ممیزی اداره کل تامین اجتماعی خراسان رضوی در خصوص بروز فوت ناشی از حوادث در صورتی که نیروی کار کمتر از 20 سال سابقه کار داشته باشد، عنوان کرد: در تامین اجتماعی برای پرداخت مستمری و بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت باید براساس آیین نامه مربوطه عمل کنیم. قبل از فوت فرد باید بازنشست شود تا مستمری برای او برقرار شود، یعنی عملا فردی برای دریافت بازنشستگی باید سابقه 20 ساله داشته باشد.

وی اضافهکرد: به بیان دیگر 19 سال سابقه فعالیت در مشاغل سخت و زیان آور را نمی توان برای استفاده وراث و بازنشستگان مورد استناد قرار داد. در شرایطی وراث می توانند از این مزایا برخوردار شوند که نیروی کار شرایط بازنشستگی را داشته باشد، تا در صورت فوت فرد، بازماندگان بتوانند از مزایای آن برخوردار شوند. سابقه ارفاقی را نمی توان برای سابقه کمتر از 20 سال به جهت استفاده بازماندگان و یا قرار گرفتن در شمول از کارافتادگی لحاظ کرد.

احمدآبادی تصریح کرد: اگر کارفرما عناوین شغلی را در لیست بیمه قید کرده باشد، مشکلی به وجود نخواهد آمد و تامین اجتماعی به راحتی می تواند این موارد را به نیروی کار اعلام کند. چالش زمانی به وجود می آید که کارفرمایان لیست بیمه را با عناوین کارگر ساده و یا کارگر تولیدی به تامین اجتماعی تحویل می دهند، اگر عناوین شغلی در لیست ها اصلاح شود، این مشکلات برطرف خواهد شد.

وی متذکر شد: ما هم در مورد عناوین مشاغل دغدغه های مشابهی داریم. مثلا پس از بررسی های انجام شده در یک پرونده مشخص شد نیروی کاری که عنوانش کارگر تولید بوده، در واقع به بحث رانندگی اشتغال داشته است. در حال حاضر لیست هایی ارائه می شود برای سازمان به عنوان عامل کنترل و صحت سنجی ادعا مطرح است. متاسفانه عدم صحت ادعای کارفرمایان و یا بعضا کارگران سبب شده تا حجم فعالیت سازمان افزایش پیدا کند. 

*تامین اجتماعی باید بر واحدهای بیش از 50 نفر  نظارت کند

در بخش دیگری از این نشست فرشید وفا، رئیس گروه سلامت کارِ معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سخنانی عنوان کرد: یکی از مواردی که باعث اطاله رسیدگی به پرونده های مشاغل سخت و زیان آور شده، ادعاهایی است که نیروی کار دارد. در حقیقت عدم انطباق ادعاهای نیروی کار و کارفرما بسیار فراوان می باشد، چرا که در گذشته لیست ها مکانیزه نبوده و یا پیامک برای نیروی کار ارسال نشده است. بر این اساس ادعاهای مطروحه مورد بررسی قرار می گیرد. در بررسی پرونده ها شاهدیم که یکسری عناوین شغلی جدید به دست می آید و برای بررسی آن‌ها باید یک چرخه و سیر کار جدید طی شود. ارائه دقیق عناوین باید توسط تامین اجتماعی از مرجعی همچون وزارت کار پیگیری شود.

وی تصریح کرد: اگر در بدو درخواست، سوابق نیروی کار از طریق تامین اجتماعی احصا شود و لیست بیمه براساس آن فرآیند تعریف شود، بسیاری از آن مشکلات بعدی بروز نخواهد کرد. اگر لیست های بیمه به سمت و سویی حرکت کند که دقیقا منطبق با شرح وظایف نیروی کار باشد، قطعا چالش های فعلی را شاهد نخواهیم بود.

وفا خواستار فراهم شدن امکان احراز شرایط برای واحدهایی با بیش از 50 نفر نیروی کار شد و بیان کرد: سازمان تامین اجتماعی باید در وهله نخست عناوینی را که جنبه عام دارد و امکان خطا را افزایش می دهد از ساختار سامانه خود حذف کند. همچنین ساختار نظارتی بر این اقدام باید تعریف شود تا از بروز بسیاری از مشکلات و پیچیدگی های بعدی، جلوگیری به عمل آید.

شهرام دارا، رئیس کمیته بدوی و مسئول دبیرخانه مشاغل سخت اداره کل کار، رفاه و تامین اجتماعی استان نیز در همین خصوص بیان کرد: پرونده هایی وجود دارند که نیروی کار تا پنج بار به دلیل عنوان شغلی خود اعتراض کرده است، لذا تامین اجتماعی باید مکلف شود تا عناوین کلی شغلی را حذف نماید، در غیر این صورت رسیدگی به پرونده ها طولانی خواهد شد و مجبور به بررسی عناوین شغلی در کمیته های 3 نفره خواهیم بود.

وی یادآور شد: مشاغل سخت و زیان آور از 12 سال گذشته در خراسان رضوی افزایش نیافته است و شغل جدیدی در این رابطه تعریف نکرده ایم. این در حالی است که استان های دیگر از جمله تهران در این خصوص مراعاتی ندارند.

دارا خاطرنشان کرد: بوروکراسی های اداری در خصوص تعیین مصادیق سخت و زیان آور تنها زمانی از بین خواهد رفت که سازمان تامین اجتماعی عناوین دقیق شغلی را در لیست بیمه ارائه کند و لذا تا زمانی که لیست بیمه با عناوین کلی ارائه شود؛ مشکلات همچنان به قوت خود باقی است.

* 4  درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور باید در زمان اشتغال پرداخت شود

سید رحیم کابلی، مشاور تامین اجتماعی اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در بخش دیگری از این جلسه به ایراد سخن پرداخت و گفت: 4  درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور باید در زمان اشتغال پرداخت شود که این مساله در زمان برقراری مستمری، احقاق حق را تسریع خواهد کرد. در برخی موارد که شغل نیروی کار سخت و زیان آور شناخته شده و کارفرمای قبلی نیز فوت کرده، سازمان تامین اجتماعی به کارفرمای قبلی ابلاغ کرده است که به این مساله ورود پیدا کند، قطعا اصلاح این فرآیند بسیار زمان بر خواهد بود. این در حالی است که اگر 4 درصد در زمان اشتغال پرداخت شود، مشکلی بروز نخواهد کرد.

وی ادامه داد: متاسفانه برقراری مستمری براساس پرداختی دو سال آخر موجبات بعضی سوء استفاده ها را فراهم کرده است. چنانکه نیروی کار قبل از دو سال آخر در جایی مشغول به کار می شود که حقوق بالاتری به او پرداخت می کند و لذا کارفرمایی که در این قضیه دخیل نبوده است باید 4 درصد و بعضا 8 درصد براساس حقوق 2 سال آخر به تامین اجتماعی پرداخت نماید.

*عدم تعیین دقیق عناوین شغلی لیست بیمه موجب تشدید عارضه بوروکراسی می شود

هادی ابوی، دبیرکل کانون عالی انجمن های صنفی کارگران کشور نیز در همین رابطه بیان کرد: کارفرمایان مکلف هستند تا عناوین شغلی دقیق را در لیست بیمه لحاظ کنند. این در حالی است که از انجام این وظیفه سرباز می زنند و این مسئله سبب سرگردانی کارگر و بعضا تشدید عارضه بورورکراسی اداری می شود. حال سوال اینجاست چه دستگاهی باید ناظر باشد تا کارفرمایان به وظیفه خود یعنی مشخص کردن عناوین دقیق شغلی در لیست بیمه عمل کنند؟

در ادامه زهرا صبوحی، کارشناس حوزه وصول اداره کل تامین اجتماعی خراسان رضوی در سخنانی توضیح داد: سازمان تامین اجتماعی بنا را بر پذیرش صحت ادعای کارفرما در لیست بیمه گذاشته است. تاکید ما نیز بر اصلاح و بازنگری در عناوین شغلی است و لذا عناوین شغلی مانند کارگر ساده نیز باید حذف شود.

وی عنوان کرد: سال ها بحث بر سر این است که کارفرمایان لیست هایی ارسال کنند که به واقعیت نزدیک تر باشد، چه در بحث دستمزدها و چه در بحث عناوین شغلی. اما علی رغم تاکیدات فراوان این مهم محقق نشده است.

در پایان علی اکبر لبافی، رئیس دبیرخانه استانی کمیته حمایت از کسب و کار خراسان رضوی در جمع بندی جلسه عنوان کرد: در این جلسه نظرات بخش خصوصی، نمایندگان کارگران، کارفرمایان و توامان دستگاه های متولی در این خصوص اخذ شد، قطعا مصوبات این جلسه، به شورای گفت و گوی استان و مرکز، مجمع نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارسال خواهد شد. پیشنهاد بخش خصوصی و دولتی استان و دستگاه های موثر این است که آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور از جنبه های متعددی اصلاح شودو

وی خاطرنشان کرد: این جلسه 5 الی 6 دستاورد قوی داشت، نخست آن که بحث دارا بودن 20 سال سابقه متوالی اشتغال در کارهای سخت و زیان آور اصلاح شود. در حال حاضر دستورالعمل این است که اگر فردی کمتر از 20 سال در مشاغل سخت و زیان آور مشغول به کار باشد مشمول هیچ ارفاقی قرار نمی گیرد. این موضوع برای بحث از کارافتادگی یا در حوادث منجر به فوت برای وراث، چالش هایی را رقم می زند که باید اصلاح شود تا انتفاع این قانون و هدفی که از ارائه این پوشش دارد، در بحث حوادث کار محقق گردد.

لبافی تصریح کرد: نکته دیگر آن است که در مشاغل گروه دوم ( مشاغل سخت و زیان آوری که شناخته شده هستند)، همزمان با لیست بیمه باید 4 درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور پرداخت شود چون همین روند می تواند بسیاری از پیچیدگی های موجود در پرونده های موجود و آتی را حل و فصل نماید. همچنین سازمان تامین اجتماعی موظف شود تا عناوین عام برای مشاغل را مورد بازنگری قرار دهد و آن ها را تبدیل به کدهای واقعی کند و هر شخصی بداند که نوع شغلش چیست و عناوین عام مانند کارگر ساده برای مشاغل حذف شود.

رئیس دبیرخانه استانی کمیته حمایت از کسب و کار خراسان رضوی خاطرنشان کرد: قطعا این پیشنهادات و اعمال این اصلاحات بیشتر اختلاف نظرها و استعلامات متعدد را از حذف خواهد کرد. نیازی به تشکیل کمیته های 3 نفره تامین اجتماعی نخواهد بود و این مساله دستاوردهای خوبی را به دنبال خواهد داشت.